Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách soạn bài Rừng xà nu siêu ngắn và chuẩn nhất 04/2024.
Hướng dẫn cách soạn bài Rừng xà nu siêu ngắn hay và chính xác nhất
Tìm hiểu chung
Tóm tắt văn bản
Sau ba năm tham gia lực lượng cách mạng, Tnú được về thăm làng. Trong đêm ấy, cụ Mết kể lại cho dân làng nghe về câu chuyện của Tnú. Tnú mồ côi từ nhỏ, được dân làng nuôi lớn và sớm tiếp nối tinh thần cách mạng. Tnú tham gia nuôi giấu chiến sĩ cách mạng và làm liên lạc. Tnú vốn là một cậu bé thông minh, can đảm và gan dạ: “chọn nơi rừng khó đi, nơi sông khó qua” để tránh kẻ thù. Lúc bị bắt dám thách thức quân giặc “nuốt vội lá thư và chỉ tay vào bụng mình”. Tnú bị bắt, bị tra tấn dã man nhưng nhất định không khai. Sau khi ra tù, Tnú về làng cưới Mai và cùng dân làng chuẩn bị chiến đấu. Nghe tin đó, thằng Dục – tay sai của chính quyền Mỹ – Diệm đưa lính đến đàn áp. Không bắt được Tnú chúng đem vợ con anh ra đánh đập đến hết. Tnú đau xót xông ra nhưng không cứu được vợ con mà còn bị chúng thiêu đốt mười đầu ngón tay bằng nhựa cây xà nu. Trong khi đó cụ Mết cùng dân làng mang vũ khí cất giấu trong rừng trở về và chiến đấu thắng lợi. Tnú gia nhập giải phóng quân và chiến đấu dũng cảm nên được cấp phép về thăm làng. Cụ Mết tự hào kể về anh cũng như nhắc nhở bài học xương máu: ”Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Cuối truyện là hình ảnh cụ Mết và Dít tiễn Tnú về đơn vị, xa xa là những rừng xà nu, đồi xà nu bạt ngàn, chạy tít tắp đến chân trời.
Bố cục (2 phần)
– Phần 1 (phần chữ nhỏ): Tnú sau ba năm theo cách mạng giờ về thăm làng.
– Phần 2 (còn lại): cụ Mết kể câu chuyện về cuộc đời của Tnú và người dân làng Xô Man.
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Câu 1 (trang 48 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
a. Nhan đề Rừng xà nu mang ý nghĩa tả thực và ý nghĩa tượng trưng:
– Nghĩa tả thực: loài cây có nhiều ở Tây Nguyên → tạo phông nền hùng tráng, đậm chất Tây Nguyên cho câu chuyện bi tráng trong tác phẩm.
– Nghĩa tượng trưng: biểu tượng kỳ vĩ, mang đậm chất sử thi về thiên nhiên và con người Tây Nguyên quật khởi trong kháng chiến chống Mỹ.
b. Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu dưới tầm đại bác:
– Sự đau thương, mất mát (“không cây nào không bị thương”, “cây bị chặt đứt ngang thân mình, nhựa ứa ra… từng cục máu lớn”, “vết thương cứ loét mãi ra”)
– Những phẩm chất tốt đẹp (“sinh sôi khỏe”, “ham ánh sáng”, “thơm mỡ màng”, “ưỡn tấm ngực che chở cho làng”) của xà nu => Đó là ẩn dụ cho số phận đau thương và phẩm chất anh hùng của dân làng Xô Man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung.
c. Hình ảnh những cánh rừng xà nu trải ra tít tắp tận chân trời trở đi trở lại:
– Ngợi ca sức sống mãnh liệt, không gì có thể hủy diệt của cây xà nu Tây Nguyên
=> Tin tưởng, khẳng định sự trường tồn của nhân dân, của đất nước.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Câu 2 (trang 48 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
a. Người anh hùng mà cụ Mết kể là Tnú, nhân vật chính của tác phẩm.
* Tnú có những phẩm chất đáng quý sau:
– Ngay thẳng, trung thực: “đời nó khổ nhưng bụng nó sạch như nước suối làng ta”.
– Gan góc, kiên cường, dũng cảm, mưu trí: khi làm liên lạc tìm đường khó đi để tránh giặc, khi bị bắt nuốt thư xuống bụng…
– Yêu vợ con tha thiết: xông ra giữa kẻ thù để bảo vệ mẹ con Mai.
– Yêu quý và gắn bó sâu nặng với làng Xô Man, với quê hương Tây Nguyên.
– Sớm giác ngộ và tuyệt đối trung thành với cách mạng, vượt lên nỗi mất mát cá nhân để cầm súng chiến đấu vì tự do của buôn làng, của đất nước.
* Điểm mới của nhân vật Tnú so với A Phủ:
– Tnú giác ngộ cách mạng từ nhỏ, con đường tranh đấu của Tnú là con đường tự giác và có ý thức rõ ràng trong khi con đường của A Phủ là con đường tự phát.
– Trong Tnú chứa đựng chân lý đấu tranh của thời đại: dùng bạo lực cách mạng để chống lại bạo lực phản cách mạng.
b. Cụ Mết nhắc đến 4 lần việc Tnú không cứu được vợ con rồi mới đưa ra câu nói “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo” vì muốn nhấn mạnh với con cháu bài học xương máu đau thương: Khi chỉ có hai bàn tay trắng, đơn độc xông ra giữa kẻ thù thì không thể cứu được người thân, ngược lại còn bị bắt → chỉ có một lựa chọn duy nhất: cùng nhau cầm vũ khí chống lại kẻ thù.
c. Câu chuyện của Tnú và dân làng Xô Man phản ánh chân lý thời đại: Phải dùng bạo lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng.
Cụ Mết muốn chân lý đó phải được truyền cho con cháu bởi chân lý ấy đã được đúc kết từ biết bao xương máu, mất mát của dân làng và vì đó là con đường duy nhất để bảo vệ buôn làng, quê hương.
d. Các hình tượng cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng: Thể hiện sự tiếp nối truyền thống anh hùng cách mạng của dân làng Xô Man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung trong cuộc kháng chiến trường kỳ. Trong đó, cụ Mết là thế hệ đi trước, Mai và Dít thuộc thế hệ hiện tại và bé Heng là sự kế tục cha anh trong tương lai.
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Câu 3 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Hình ảnh cánh rừng xà nu và nhân vật Tnú có sự gắn bó khăng khít:
– Xà nu gắn bó với Tnú từ thời thơ ấu (“khói xà nu hun tấm bảng đen để học chữ”)
– Ở bên Tnú trong những biến cố đau đớn, những bài học xương máu (“nhựa xà nu cháy trên mười đầu ngón tay Tnú, chứng kiến Tnú không cứu được vợ con”)
– Xà nu cùng dân làng chào đón Tnú trở về sau mấy năm đi lực lượng (“đuốc xà nu soi sáng đêm anh đoàn tụ với buôn làng ở nhà cụ Mết”).
– Xà nu và Tnú luôn được miêu tả ứng chiếu làm nổi bật lẫn nhau, Tnú như một cây xà nu đã trưởng thành mạnh mẽ và đầy sức sống. Phẩm chất kiên cường, sức sống bất diệt của xà nu cũng là phẩm chất bất khuất, anh hùng của Tnú.
– Xà nu là biểu tượng cho làng Xô Man, người Xô Man, cho quê hương Tây Nguyên. Rừng xà nu là bức phông nền kỳ vĩ làm nổi bật hình tượng Tnú.
Câu 4
Video hướng dẫn giải
Câu 4 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:
– Cách trần thuật đậm chất sử thi, lời kể của cụ Mết thấm đẫm màu sắc của hình thức kể “khan”. Chuyện của Tnú và làng Xô Man là thời hiện đại nhưng được sử thi hóa qua giọng điệu và ngôn ngữ trang trọng, qua khoảng cách sử thi mờ ảo.
– Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật đặc sắc, mỗi nhân vật để lại ấn tượng sâu đậm bằng những chi tiết nổi bật
VD: với Tnú là hình tượng đôi bàn tay.
– Màu sắc Tây Nguyên đậm đặc từ ngôn ngữ, đặc điểm sinh hoạt, không gian sinh tồn, các chi tiết…
Câu 5 (trang 48 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
a. Nhan đề của tác phẩm:
– Đặt tên cho tác phẩm là Rừng xà nu dường như đã chứa đựng được cảm xúc của nhà văn và linh hồn tư tưởng chủ đề tác phẩm.
– Rừng xà nu còn ẩn chứa cái khí vị khó quên của đất rừng Tây Nguyên, gợi lên vẻ đẹp hùng tráng, man dại- một sức sống bất diệt của cây và tinh thần bất khuất của cả dân tộc Việt Nam.
– Rừng xà nu mang nhiều tầng nghĩa bao gồm cả ý nghĩa tả thực lẫn ý nghĩa tượng trưng. Hai lớp ý nghĩa này xuyên thấm vào nhau toát lên hình tượng sinh động của xà nu, đưa lại không khí Tây Nguyên rất đậm đà cho tác phẩm.
b. Cảnh rừng xà nu dưới tầm đại bác:
– Nằm trong “tầm đại bác”, ngày 2 lần bị bắn, “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào cây xà nu cạnh con nước lớn”.
– Hàng vạn cây không cây nào không bị thương.
⇒ Nằm trong thư thế của sự hủy diệt bạo tàn, trong tư thế của sự sống đang đối diện với cái chết.
c. Hình ảnh những ngọn đồi, cảnh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp cho đến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong tác phẩm: gợi ra cảnh rừng xà nu hùng tráng và bất diệt không chỉ của con người Tây Nguyên, cả miền nam và của cả dân tộc.
Câu 6 (trang 48 – 49 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
a. Người anh hùng mà cụ Mết kể chính là Tnú với những phẩm chất đáng quý:
– Sớm gắn bó và trung thành Cách mạng:
+ Từ nhỏ đã hăng hái làm công tác giao liên.
+ Khi bị họng súng của giặc “chĩa vào tai”, Tnú đã nuốt lá thư vào bụng.
+ Có niềm tin tuyệt đối vào Đảng.
+ Quyết vượt qua sự hạn chế của bản thân, khi bị giặc đốt mười đầu ngón tay, Tnú không thèm kêu van.
– Gan góc – dũng cảm – mưu trí:
+ Trước sự khủng bố của kẻ thù, Tnú vẫn dám đi liên lạc.
+ Xông ra cứu vợ con, bất chấp nguy hiểm.
+ Với bài tay tật nguyền, Tnú giết được tên chỉ huy.
– Giàu lòng yêu thương:
+ Với quê hương: xúc động khi về thăm làng.
+ Với cụ Mết: dành tặng cụ một ít muối
+ Với vợ con: quyết ra cứu vợ con, luôn giữ kỉ niệm về Mai.
– Tính kỉ luật cao:
+ Ý thức bảo vệ bí mật của Tổ quốc, khi bị bắt nuốt luôn lá thư.
+ Vượt qua bi kịch cá nhân quyết tâm chiến đấu.
+ Tuân thủ nghiêm phép của cấp trên khi về thăm làng.
⇒ Tnú mang vẻ đẹp tiêu biểu của con người Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước: gan góc, dũng cảm, yêu thương, mưu trí, trung thành với Đảng.
* Nếu nhân vật A Phủ được Tô Hoài miêu tả chủ yếu với cái nhìn bên ngoài thông qua ngoại hình và hành động thì Tnú được Nguyên Ngọc khám phá từ những xung đột, giằng xé nội tâm từ bên trong.
b. Trong câu chuyện bi tráng về cuộc đời Tnú, cụ Mết nhắc lại tới bốn lần việc Tnú không cứu được vợ con, để rồi khắc ghi vào tâm trí của người nghe câu nói: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo” như một điệp khúc đau thương, day dứt nhằm nhấn mạnh:
“Khi chưa có vũ khí, chỉ có hai bàn tay không thì ngay cả những người yêu thương nhất cũng không cứu được”.
⇒ Khắc sâu chân lí: Phải dùng bạo lực cách mạng để chống laị bọn phản cách mạng, đó là chân lí đấu tranh ngàn đời của dân tộc. Để cho sự sống của đất nước và nhân dân mãi mãi trường tồn, không có cách nào khác hơn là phải cùng nhau đứng lên, cầm vũ khí chống lại kẻ thù.
c. Câu chuyện của Tnú cũng như của dân làng Xô Man làm sáng ngời chân lí của dân tộc ta trong thời đại bấy giờ: chỉ có cầm vũ khí đứng lên là con đường sống duy nhất, mới bảo vệ những gì thiêng liêng nhất, và mọi thứ sẽ thay đổi.
d. Vai trò của các nhân vật:
Cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng là sự tiếp nối các thế hệ làm nổi bật tinh thần bất khuất của làng Xô Man nói riêng, của Tây Nguyên nói chung.
+ Cụ Mết: hiện thân cho truyền thống thiêng liêng, biểu tượng cho sức mạnh tập hợp để nổi dậy đồng khởi.
+ Mai, Dít là thế hệ hiện tại. Trong Dít có Mai của thời trước và có Dít của hôm nay. Vẻ đẹp của Dít là vẻ đẹp của sự kiên định, vững vàng trong bão táp chiến tranh.
+ Bé Heng là thế hệ tiếp nối đưa cuộc chiến tới thắng lợi cuối cùng.
⇒ Mỗi người một nét riêng, một tính cách riêng nhưng họ là một tập thể nhân dân anh hùng, số phận và phẩm chất của họ tiêu biểu cho một thế hệ con người Việt Nam sinh ra trong thời đại đau thương mà anh dũng của dân tộc
Câu 7 (trang 49 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
Hình tượng cánh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú có một sự gắn kết hữu cơ hết sức sâu sắc, mà ở đó sức sống mãnh liệt, sự kiên định trường tồn thể hiện sinh động, mạnh mẽ, kiêu hãnh. Vẻ đẹp sức sống và sự gắn bó của cây rừng xà nu cùng với nhân vật Tnú trở thành một phần sự sống của Tây Nguyên, đem lại cho tác phẩm sức khái quát lớn.
Câu 8 (trang 49 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
Vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:
+ Khuynh hướng sử thi thể hiện đậm nét ở tất cả các phương diện: đề tài, chủ đề, hình tượng, hệ thống nhân vật, giọng điệu… Cách thức trần thuật: kể theo hồi tưởng qua lời kể của cụ Mết (già làng), kể bên bếp lửa gợi nhớ lối kể ” khan”- sử thi của các dân tộc Tây Nguyên, những bài “khan” được kể như những bài hát dài hát suốt đêm.
+ Cảm hứng lãng mạn: tính lãng mạn thể hiện ở cảm xúc của tác giả bộc lộ trong lời trần thuật, thể hiện ở việc đề cao vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong sự đối lập với sự tàn bạo của kẻ thù.
+ Chất Tây nguyên đậm nét: Từ nhân vật, đến ngôn ngữ, bối cảnh…
+ Xây dựng cốt truyện và tình huống xung đột.
+ Kết cấu mở.
+ Sắp xếp đan xen thời gian trần thuật và thời gian được trần thuật ⇒ Chuyện một đời người được kể một đêm qua lời cụ Mết đan xen với lời kể ở ngôi thứ ba.
Câu 9 trang 48 SGK Ngữ văn 12 siêu ngắn
Nhan đề của tác phẩm:
– Rừng xà nu là hình tượng xuyên suốt toàn văn bản, là kí ức đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của nhà văn về mảnh đất và con người Tây Nguyên. Tiêu biểu cho số phận, sức sống bất diệt và tinh thần đấu tranh quật khởi của nhân dân Tây Nguyên và cả dân tộc Việt Nam.
– Sự đau thương, mất mát. Những phẩm chất tốt đẹp của xà nu => Đó là ẩn dụ cho số phận đau thương và phẩm chất anh hùng của dân làng Xô Man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung.
Câu 10 trang 48 SGK Ngữ văn 12 siêu ngắn
– Ngay thẳng, trung thực: đời nó khổ nhưng bụng nó sạch như nước suối làng ta.
– Gan góc, kiên cường, dũng cảm, mưu trí: khi làm liên lạc tìm đường khó đi để tránh giặc, khi bị bắt nuốt thư xuống bụng…
– Yêu vợ con tha thiết: xông ra giữa kẻ thù để bảo vệ mẹ con Mai.
– Yêu quý và gắn bó sâu nặng với làng Xô Man, với quê hương Tây Nguyên.
– Sớm giác ngộ và tuyệt đối trung thành với cách mạng, vượt lên nỗi mất mát cá nhân để cầm súng chiến đấu vì tự do của buôn làng, của đất nước.
– Cụ Mết nhắc đến 4 lần việc Tnú không cứu được vợ con rồi mới đưa ra câu nói “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Câu chuyện của Tnú và dân làng Xô Man phản ánh chân lí thời đại. Các hình tượng cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng: Thể hiện sự tiếp nối truyền thống anh hùng cách mạng của dân làng Xô Man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung trong cuộc kháng chiến trường kì. Trong đó, cụ Mết là thế hệ đi trước, Mai và Dít thuộc thế hệ hiện tại và bé Heng là sự kế tục cha anh trong tương lai.
Câu 11 trang 49 SGK Ngữ văn 12 siêu ngắn
Xà nu và Tnú luôn được miêu tả ứng chiếu làm nổi bật lẫn nhau, Tnú như một cây xà nu đã trưởng thành mạnh mẽ và đầy sức sống. Phẩm chất kiên cường, sức sống bất diệt của xà nu cũng là phẩm chất bất khuất, anh hùng của Tnú.
Câu 12 trang 49 SGK Ngữ văn 12 siêu ngắn
– Cách trần thuật đậm chất sử thi, lời kể của cụ Mết thấm đẫm màu sắc của hình thức kể “khan”. Chuyện của Tnú và làng Xô Man là thời hiện đại nhưng được sử thi hóa qua giọng điệu và ngôn ngữ trang trọng, qua khoảng cách sử thi mờ ảo. Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật đặc sắc, mỗi nhân vật để lại ấn tượng sâu đậm bằng những chi tiết nổi bật.
– Màu sắc Tây Nguyên đậm đặc từ ngôn ngữ, đặc điểm sinh hoạt, không gian sinh tồn, các chi tiết…
Luyện tập
Câu 1 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Tìm đọc trọn vẹn tác phẩm.
Câu 2 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Có thể nói, đôi bàn tay là hình tượng nghệ thuật thành công nhất của Nguyễn Trung Thành khi khắc họa nhân vật Tnú. Đôi bàn tay ấy biết kể cho chúng ta về số phận và tính cách của một con người. Khi còn vẹn nguyên, đó là đôi bàn tay tháo vát vừa lao động vừa xé rừng làm liên lạc cho cách mạng. Đó là đôi tay trung nghĩa chỉ vào bụng thách thức kẻ thù sau khi nuốt thư liên lạc khi bị giặc bắt, là đôi tay tình yêu khi nắm tay Mai, đôi tay che chở khi ôm lấy Mai những phút cuối đời. Khi bị đốt bằng nhựa xà nu, đôi bàn tay mỗi ngón chỉ còn lại hai đốt đã trở thành đôi bàn tay căm thù, đôi bàn tay đau thương, đôi bàn tay bất lực, đôi bàn tay ghi dấu tội ác của kẻ thù. Vẫn đôi bàn tay mỗi ngón chỉ còn hai đốt ấy lại trở thành đôi bàn tay sức mạnh, đôi bàn tay trừng phạt kẻ thù khi vượt lên bi kịch cuộc đời để cầm súng chiến đấu, bảo vệ sự sống trường tồn của quê hương, đất nước.
Câu 3 (trang 49 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
Hình ảnh đôi bàn tay Tnú:
– Bàn tay Tnú gắn liền với cuộc đời nhân vật, đi dọc theo tác phẩm và trở thành điểm nhấn của tác phẩm.
– Đôi bàn tay khi nguyên vẹn: đôi bàn tay của nghĩa khí, của nghị lực viết chữ, đôi bàn tay lành lặn, đôi bàn tay hừng hực của ngọn lửa chiến đấu, căm thù, ý chí mạnh mẽ, gan góc, kiên cường.
– Bàn tay khi bị giặc đốt, được chữa lành, anh vào lực lượng, tiếp tục chống giặc, vẫn vững vàng cầm vũ khí.
⇒ Chủ nghĩa anh hùng ca.
Câu 4 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 siêu ngắn):
Vẫn đôi bàn tay mỗi ngón chỉ còn hai đốt ấy lại trở thành đôi bàn tay sức mạnh, đôi bàn tay trừng phạt kẻ thù khi vượt lên bi kịch cuộc đời để cầm súng chiến đấu, bảo vệ sự sống trường tồn của quê hương, đất nước.
→ Vẫn vững vàng cầm vũ khí.
Tổng kết
| Rừng xà nu là một thiên truyện mang ý nghĩa và vẻ đẹp của một khúc sử thi trong văn xuôi trong văn xuôi hiện đại. Tác phẩm tái hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng, của con người và của truyền thống văn hóa Tây Nguyên. Thông qua câu chuyện về những con người ở một bản làng hẻo lánh, bên những cánh rừng xà nu bạt ngàn, xanh bất tận, tác giả đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa lớn lao của dân tộc và thời đại: Để cho sự sống của đất nước và nhân dân mãi mãi trường tồn, không có cách nào khác hơn là phải cùng nhau đứng lên, cầm vũ khí chống lại kẻ thù tàn ác. |
Kết luận
Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách soạn bài Rừng xà nu siêu ngắn nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.
Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 04/2024!
