Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách “Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ” chuẩn nhất 07/2024.
Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ- Mẫu 1
Bố cục
Video hướng dẫn giải
Bố cục: 2 phần
– Phần 1 (từ đầu bài cho đến “cách sống của tâm hồn”): Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
– Phần 2 (Tiếp theo đoạn 1 cho đến cuối bà)i: Văn nghệ mang lại nhiều giá trị thiết thực trong cuộc sống con người.
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 1 (trang 17 SGK Ngữ văn 9, tập 2)
Luận điểm:
– Văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khách quan mà còn là nhận thức mới mẻ, là tư tưởng, tình cảm của cá nhân nghệ sĩ.
– Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với cuộc sống của mỗi người.
– Văn nghệ có khả năng cảm hóa, có sức lôi cuốn diệu kì.
=> Bố cục chặt chẽ.
Trả lời:
Bài viết có bố cục khá chặt chẽ, được thể hiện qua hệ thống luận điểm lô gích, mạch lạc. Giữa các luận điểm vừa có sự tiếp nối tự nhiên vừa bổ sung, giải thích cho nhau:
– Văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khách quan mà còn là nhận thức mới mẻ, là tư tưởng, tình cảm của cá nhân nghệ sĩ.
– Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với cuộc sống của con người, nhất là trong hoàn cảnh những năm đầu kháng chiến.
– Văn nghệ có khả năng cảm hoá, có sức lôi cuốn thật kỳ diệu bởi đó là tiếng nói của tình cảm, tác động tới con người qua những rung cảm sâu xa.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 2 (trang 17 SGK Ngữ văn 9, tập 2)
– Nội dung phản ánh của văn nghệ:
+ Phản ánh đời sống khách quan nhưng không sao chép thực tại.
+ Thể hiện tư tưởng của người nghệ sĩ.
+ Tác động mạnh mẽ đến người tiếp nhận.
Trả lời:
Nội dung chủ yếu của văn nghệ:
– Mang tính cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm của con người qua cái nhìn, tình cảm của người nghệ sĩ
– Tập trung khám phá chiều sâu cuộc sống trong các quan hệ về tính cách, số phận
– Tác phẩm phản ánh đời sống khách quan không phải sự sao chép, nó phản ánh cách nhìn, cách đánh giá, tư tưởng của người nghệ sĩ
– Có tính giáo dục, tác động mạnh tới người đọc bởi những tình cảm sâu sắc, buồn vui, nghệ sĩ
– Khiến ta rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống, làm thay đổi tư tưởng, tình cảm, lối sống, quan điểm
– Có sức lan tỏa mạnh mẽ, có tính giáo dục
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 3 (trang 17 SGK Ngữ văn 9, tập 2)
Con người cần tiếng nói của văn nghệ vì:
– Văn nghệ giúp tinh thần chúng ta được đầy đủ, phong phú hơn.
– Văn nghệ góp phần làm cho đời sống của chúng ta ngày càng đẹp đẽ, đáng yêu hơn.
Trả lời:
Qua các dẫn chứng được lấy từ các tác phẩm, qua những câu chuyện cụ thể, sinh động, Nguyễn Đình Thi đã phân tích một cách thấm thía sự cần thiết của văn nghệ đối với con người:
– Văn nghệ giúp chúng ta sống đầy đủ hơn, phong phú hơn trên phương diện tinh thần.
– Trong những trường hợp con người bị ngăn cách đối với đời sống, văn nghệ là sợi dây liên hệ giữa người đó với thế giới bên ngoài.
– Văn nghệ góp phần làm cho đời sống của chúng ta ngày càng đẹp đẽ, đáng yêu hơn. Một tác phẩm văn nghệ hay giúp con người cảm thấy yêu tin cuộc sống, biết rung cảm và ước mơ trước cái đẹp.
Câu 4
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 4 (trang 17 SGK Ngữ văn 9, tập 2)
Văn nghệ đến với người đọc chủ yếu qua con đường tình cảm. Văn nghệ khiến cho ta cảm thấy yêu cuộc sống hơn, đồng thời muốn đóng góp công sức của mình để làm cho cuộc sống ngày càng đẹp hơn.
Trả lời:
Văn nghệ tác động đến con người qua nội dung của nó và đặc biệt là con đường mà nó đến với người đọc, người nghe:
– Văn nghệ giúp con người sống đầy đủ hơn, là sợi dây gắn kết con người với thế giới bên ngoài
– Văn nghệ góp phần làm đời sống thêm đẹp đẽ, đáng yêu, giúp con người thấy yêu cuộc sống, biết rung cảm trước cái đẹp
Câu 5
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 5 (trang 17 SGK Ngữ văn 9, tập 2)
Những nét đặc sắc trong nghệ thuật lập luận của Nguyễn Đình Thi:
– Bố cục văn bản chặt chẽ, hợp lí.
– Cách viết giàu hình ảnh với những dẫn chứng sinh động, hấp dẫn.
– Giọng văn thể hiện sự chân thành, niềm say sưa và nhiệt hứng dâng trào.
Trả lời:
– Bố cục của văn bản rất chặt chẽ, hợp lý, mọi vấn đề đều được dẫn dắt tự nhiên.
– Cách viết giàu hình ảnh với những dẫn chứng sinh động, hấp dẫn, cả trong văn chương cũng như trong đời sống.
– Giọng văn chân thành, say sưa, thể hiện những xúc cảm mạnh mẽ của người viết.
Luyện tập
Mỗi tác phẩm văn nghệ đến với bạn đọc đều mang trong mình một sứ mệnh cao cả. Trong những tác phẩm văn học mà em từng đọc, để lại trong lòng em nhiều ấn tượng sâu sắc nhất là Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Nhà văn đã khiến em hiểu ra những nỗi đau của chiến tranh trong quá khứ đã gây nên bao đau thương cho những đồng bào vô tội, làm chảy bao nhiêu máu của người ra đi và nước mắt của người ở lại. Đặc biệt, tác phẩm gây xúc động bởi tình cảm cha con thiêng liêng của người lính. Truyện khiến em trân quý thêm tình cảm gia đình, trân quý bầu trời hòa bình của ngày hôm nay và thêm biết ơn quá khứ với những nỗi đau của cha ông đã đổi lấy cho chúng em cuộc sống của ngày hôm nay.
ND chính
Video hướng dẫn giải
| Bài tiểu luận bàn về nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống của con người, giúp con người được sống phong phú hơn và tự nhiên hoàn thiện nhân cách tâm hồn mình. |
Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ- Mẫu 2
1. Đôi nét về tác giả và tác phẩm Tiếng nói của văn nghệ:
1.1. Tác giả Nguyễn Đình Thi:
– Nguyễn Đình Thi (1924-2003)
– Quê quán: Nguyên quán ở làng Vũ Thạch, nay là phố Bà Triệu – phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Sự nghiệp sáng tác:
– Ông là nhà văn, nhà phê bình văn học, nhạc sĩ Việt Nam đương đạ
Thuộc thế hệ nghệ sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Ông viết truyện triết, làm thơ, làm thơ, viết kịch, viết lý luận phê bình
– Ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996
– Tác phẩm tiêu biểu: Bên bờ sông Lô, Người thắp lửa, Mặt trận trên cao…
1.2. Tác phẩm Tiếng nói của văn nghệ:
Hoàn cảnh sáng tác:
– Tác phẩm “Tiếng nói của văn nghệ” của Nguyễn Đình Thi viết năm 1948: Kháng chiến chống Pháp
– Trong cuốn “Những vấn đề văn học” (xuất bản năm 1956).
Kiểu văn bản: Kiểu văn nghị luận về một vấn đề văn hoá
Bố cục:
– Phần 1 (từ đầu … lối sống của tâm hồn): Nội dung giọng điệu nghệ thuật.
– Phần 2 (còn lại): Sức mạnh to lớn của nghệ thuật trong đời sống con người
Nội dung: Nghệ thuật kết nối sợi dây thần kỳ của sự đồng cảm giữa bác sĩ nghệ thuật và độc giả thông qua các bước của động cơ che chở, sâu xa của trái tim. Nghệ thuật giúp con người sống phong phú hơn và hoàn thiện nhân cách, tâm hồn.
Nghệ thuật:
– Bố cục chặt chẽ, hợp lý
– Lối viết giàu cảm xúc, nhiều ví dụ về thơ ca và thực tế cuộc sống.
– Giọng nói ánh lên sự chân thành, nụ cười say đắm, truyền cảm khi kết thúc.
2. Nội dung chính của văn bản Tiếng nói của nghệ thuật:
2.1. Nội dung phản ánh hiện thực của Tiếng nói của nghệ thuật:
– Là hiện thực khách quan và nhận thức mới.
– Nghệ thuật phản ánh hiện thực cuộc sống, nhưng nghệ thuật không chỉ phản ánh khách quan hiện thực đó mà còn thể hiện tính chủ quan của người sáng tạo – qua lăng kính tác giả.
+ “Tôi gửi thư, nhắn gửi tác phẩm, tôi muốn đóng góp một phần sức lực của mình cho cuộc sống xung quanh”
– Để làm nổi bật luận điểm này, tác giả đưa ra 2 ví dụ:
+ Đoạn thơ tả cảnh đẹp ngày xuân trong Truyện Kiều của Nguyễn Du – đây không chỉ là đoạn tả cảnh mùa xuân mà còn là sự rung động của Nguyễn Du trước cảnh sắc mùa xuân đang đến với người đọc trong cuộc đời, tuổi trẻ.. .
+ Cái chết của nhân vật Anna Careninna khiến người đọc xót xa, thương cảm.
→ Người đọc đã nhận ra trí tưởng tượng và cảm xúc của người nghệ sĩ trước hiện thực cuộc sống. Chính thông điệp soi sáng từ hiện thực khách quan được thể hiện trong tác phẩm đã gửi đến người đọc một nhận thức mới
⇒ Cũng bằng phép lập luận phân tích với những dẫn chứng cụ thể, Nguyễn Đình Thi cho thấy nội dung của nghệ thuật là sự phản ánh hiện thực. Người hiện lên hình ảnh cụ thể, sinh động, là cuộc sống, là tư tưởng, là tình cảm con người qua con mắt và cảm xúc của người nghệ sĩ
2.2. Tiếng nói của nghệ thuật rất cần thiết cho đời sống con người:
Nghệ thuật giúp con người có cuộc sống đầy đủ hơn, cảm thấy cuộc sống tươi đẹp và ý nghĩa hơn:
– Nghệ thuật giúp con người tự nhận thức về bản thân, giúp ta sống đầy đủ hơn, phong phú hơn cuộc sống của chính mình
– Trong những trường hợp con người bị tách rời khỏi cuộc sống thì tiếng nói của nghệ thuật chính là sợi dây gắn kết họ với cuộc sống đời thường bên ngoài mọi vui buồn của cuộc sống và hành động.
– Văn hóa góp phần làm tươi mát những đau khổ hàng ngày, giữ cho cuộc sống luôn tươi mới. Tác phẩm nghệ thuật giúp con người biết vui sống, biết rung động và biết ước mơ trong cuộc sống còn nhiều vất vả, cơ cực
– Đem lại cho cả thời đại một cách sống tâm hồn.
⇒ Nghệ thuật rất cần thiết đối với cuộc sống của mỗi chúng ta.
2.3. Con đường đến với người đọc văn nghệ:
– Nghệ thuật là tiếng nói của cảm xúc.
– Nơi văn nghệ là nơi giao thoa giữa tâm hồn con người với đời sống lao động sản xuất và chiến đấu; là yêu ghét, buồn vui giữa đời sống tự nhiên và đời sống xã hội.
– Nghệ thuật là tư tưởng nhưng tư tưởng nghệ thuật – tư tưởng cụ thể sinh động, sâu sắc, kín đáo, không lộ liễu, khô khan, áp đặt.
⇒ Tác phẩm nghệ thuật lay động cảm xúc, đi vào nhận thức và tâm hồn người đọc bằng con đường cảm xúc. Thông qua một tác phẩm nghệ thuật, chúng ta sống cuộc sống được mô tả trong đó, được yêu và bị ghét, được chờ đợi với niềm vui và nỗi buồn, cùng với các nhân vật và nghệ sĩ.
Tóm lại:
Nội dung: Nghệ thuật kết nối sợi dây đồng cảm kỳ diệu giữa bác sĩ nghệ thuật và người đọc thông tin qua những nấc thang động sâu thẳm không cháy của trái tim. Nghệ thuật giúp con người sống phong phú hơn và hoàn thiện nhân cách, tâm hồn. Nguyễn Đình Thi đã phân tích và khẳng định ông qua tiểu luận Tiếng nói của nghệ thuật.
3. Hướng dẫn đọc hiểu văn bản Tiếng nói của Văn nghệ:
* Bài viết có bố cục cục bộ khá chặt chẽ, chưa thể hiện qua hệ thống thông tin luận điểm logic, mạch lạc. Giữa những điểm này có mối liên hệ tự nhiên và bổ sung, giải thích cho nhau:
– Nghệ thuật không chỉ phản ánh hiện thực khách quan mà còn là nhận thức, tư tưởng, tình cảm mới của cá nhân nghệ sĩ.
– Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với đời sống nhân dân, nhất là trong hoàn cảnh của những năm đầu kháng chiến.
– Nghệ thuật có khả năng chuyển hóa, có sức hấp dẫn kỳ diệu bởi nó là tiếng nói của tình cảm, tác động đến con người thông qua những cảm xúc sâu lắng.
* Nội dung chủ yếu của nghệ thuật là hiện thực cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm của con người qua con mắt và cảm xúc của người nghệ sĩ. Khác với các bộ môn khoa học như dân tộc học, xã hội học, sử học, triết học… thường phát hiện, miêu tả và tổng kết các mặt của tự nhiên hay xã hội thành các quy luật khách quan. Công nghệ tập trung khám phá, thể hiện chiều sâu cuộc sống trong các mối quan hệ, khám phá tính cách, số phận con người. Nội dung nghệ thuật chủ yếu được thể hiện qua các đặc điểm sau:
– Tác phẩm nghệ thuật phản ánh đời sống khách quan nhưng không phải là sự tái hiện hiện thực một cách giản đơn, nguyên bản. Trong sự phản ánh của nghệ thuật có cách nhìn nhận, đánh giá cuộc sống, đồng thời cũng là tư tưởng, tấm lòng của người nghệ sĩ gửi gắm trong đó.
– Tác phẩm y, nghệ thuật có tính giáo dục, tác động mạnh mẽ đến người đọc, nhưng không phải là những ngôn từ lý thuyết khô khan mà ngược lại, khả năng tác động của nghệ thuật bắt nguồn từ tình cảm sâu xa, tựa đề, vui buồn, yêu ghét,… của nghệ sĩ. Nó khiến ta rung động trước những vẻ đẹp của cuộc sống, từ đó thay đổi suy nghĩ, tình cảm, thậm chí là cách nhìn của chúng ta về cuộc sống.
– Nội dung của nghệ thuật còn là những rung cảm, nhận thức của mỗi người tiếp nhận được mở rộng, lan tỏa từ người này sang người khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác.
* Qua những dẫn chứng lấy từ tác phẩm, qua những mẩu chuyện cụ thể, sinh động, Nguyễn Đình Thi đã phân tích một cách thực nghiệm sự cần thiết của nghệ thuật đối với con người:
– Nghệ thuật giúp ta sống đầy đủ và phong phú hơn về mặt tinh thần.
– Trong những trường hợp con người bị tách rời khỏi cuộc sống thì nghệ thuật là sợi dây liên kết con người đó với thế giới bên ngoài.
– Nghệ thuật góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta ngày càng tươi đẹp đáng yêu hơn. Một tác phẩm nghệ thuật hay giúp con người tự tin trong cuộc sống, biết cảm nhận và biết mơ mộng trước cái đẹp.
* Nghệ thuật tác động đến con người thông qua nội dung và đặc biệt là cách nó tiếp cận người đọc, người nghe:
Tình yêu là một yếu tố quan trọng của nghệ thuật. Dù phản ánh cuộc sống như thế nào thì một tác phẩm lớn bao giờ cũng chứa đựng tình cảm sâu sắc với cuộc đời của nhà văn. Không có tình cảm, một tác phẩm dù có đề cập đến những vấn đề lớn đến đâu cũng trở nên vô nghĩa, kể cả với chính người sáng tạo
– Tác động của nghệ thuật đến con người chủ yếu thông qua con đường tình cảm. Những dòng cảm xúc, tâm sự của tác giả về cuộc đời làm lay động cảm xúc của người đọc, người nghe. Người đọc được sống cuộc sống mà nhà văn mô tả; được yêu, được ghét, được vui, buồn cùng các nhân vật trong đó, dần thay đổi suy nghĩ, quan niệm về cuộc sống, thậm chí thay đổi cả cách ứng xử với những người xung quanh. Nghệ thuật làm cho ta thấy yêu đời hơn, đồng thời muốn góp công sức của mình để cuộc sống ngày càng tươi đẹp hơn
* Nét đặc sắc về nghệ thuật lập luận của Nguyễn Đình Thi:
Văn nghị luận cũng là một thể loại quen thuộc trong các tác giả của Nguyễn Đình Thi. Tiếng nói của nghệ thuật có thể coi là tác phẩm tiêu biểu cho các tác phẩm thuộc thể loại này
– Bố cục của văn bản rất chặt chẽ, hợp lý, các vấn đề được dẫn dắt một cách tự nhiên.
– Cách viết giàu hình ảnh giàu tình cảm, có ví dụ sinh động, hấp dẫn cả trong văn chương cũng như đời sống.
– Giọng văn thể hiện sự chân thành, say mê, nhiệt tình. Nó tác động rất mạnh đến tình cảm của người đọc, làm cho ý kiến, phát biểu dễ lôi cuốn người nghe.
Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ- Mẫu 3
I. Tác giả
– Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003), quê ở Hà Nội.
– Sau Cách mạng, ông là thành viên của tổ chức Văn hóa cứu quốc do Đảng Cộng sản thành lập từ năm 1943.
– Từ 1958 đến 1989, Nguyễn Đình Thi giữ chức Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam.
– Từ năm 1995, ông là Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật.
– Hoạt động văn nghệ của Nguyễn Đình Thi khá phong phú, đa dạng gồm có: làm thơ, viết văn, sáng tác nhạc, soạn kịch…
– Năm 1996, Nguyễn Đình Thi được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
– Một số tác phẩm tiêu biểu:
- Truyện, văn xuôi: Xung kích (1951), Bên bờ sông Lô (tập truyện ngắn, 1957), Vỡ bờ (tập I năm 1962, tập II năm 1970)…
- Tiểu luận: Mấy vấn đề về văn học (1956), Công việc của người viết tiểu thuyết (1964).
- Thơ: Người chiến sĩ (1958), Dòng sông trong xanh (1974), Đất nước (1948 – 1955)…
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ
Bài tiểu luận “Tiếng nói của văn nghệ” viết năm 1948, in trong cuốn “Mấy vấn đề về văn học” (xuất bản 1956).
2. Bố cục
Gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “một cách sống của tâm hồn”. Nội dung của văn nghệ.
- Phần 2. Tiếp theo đến “Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm”. Sự cần thiết của văn nghệ trong cuộc sống của con người.
- Phần 3. Còn lại. Sự cảm hóa, sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
3. Tóm tắt
Nội dung chủ yếu của văn nghệ là hiện thực cuộc sống qua cái nhìn của người nghệ sĩ. Văn nghệ là sợi dây đồng cảm kì diệu giữa người nghệ sĩ và bạn đọc thông qua những rung động mãnh liệt, sâu xa của trái tim. Văn nghệ giúp cho con người được sống phong phú hơn, tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.
III. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Bài nghị luận này phân tích nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ, khẳng định sức mạnh lớn lao của nó đối với đời sống con người. Hãy tóm tắt hệ thống luận điểm và nhận xét về bố cục của bài nghị luận.
– Bài “Tiếng nói của văn nghệ” phân tích sức mạnh lớn lao của văn nghệ đối với đời sống của con người qua hai nội dung chính:
- Văn nghệ là mối dây đồng cảm kì diệu giữa nghệ sĩ với bạn đọc qua những rung động mãnh liệt, sâu xa của trái tim,
- Văn nghệ giúp cho con người được sống phong phú hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn.
– Gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “một cách sống của tâm hồn”. Nội dung của văn nghệ.
- Phần 2. Tiếp theo đến “Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm”. Sự cần thiết của văn nghệ trong cuộc sống của con người.
- Phần 3. Còn lại. Sự cảm hóa, sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Câu 2. Nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ là gì?
– Đời sống, tình cảm của con người qua góc nhìn của người nghệ sĩ.
– Khám phá sâu cuộc sống trong các quan hệ về tính cách, số phận.
– Đời sống khách quan, cách nhìn, cách đánh giá và tư tưởng của người nghệ sĩ.
– Có tính giáo dục, tác động mạnh tới người đọc bởi những tình cảm sâu sắc, buồn vui, nghệ sĩ.
– Khiến ta rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống, làm thay đổi tư tưởng, tình cảm, lối sống, quan điểm
Câu 3. Tại sao con người cần tiếng nói của văn nghệ?
Con người cần tiếng nói văn nghệ vì văn nghệ có sức mạnh to lớn trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống con người:
– Văn nghệ làm cho đời sống tinh thần của con người được đầy đủ, phong phú hơn, đem đến cảm xúc yêu ghét, ý đẹp xấu, niềm vui buồn trong lao động, cuộc sống.
– Văn nghệ góp phần làm tươi mát cuộc sống vất vả, giúp con người biết rung cảm và ước mơ, giữ niềm tin trong cuộc sống.
Câu 4. Tiếng nói của văn nghệ đến với người đọc bằng cách nào mà có khả năng kì diệu đến vậy? (Tư tưởng, nội dung của văn nghệ được thể hiện bằng hình thức nào? Tác phẩm nghệ thuật tác động đến người đọc qua con đường nào, bằng cách gì?)
– Khả năng kì diệu của văn nghệ được lí giải thật sâu sắc:
- Mở rộng khả năng của tâm hồn là cho con người được sống nhiều hơn với tất cả vui buồn, yêu thương, căm hờn, biết nhìn, biết nghe một cách tinh tế, sâu sắc.
- Giải phóng con người khỏi biên giới của chính mình, giúp con người tự xây dựng mình.
- Xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội.
– Tác phẩm nghệ thuật tác động đến người đọc qua con đường tình cảm.
Câu 5. Nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của Nguyễn Đình Thi qua bài tiểu luận này (cách bố cục, dẫn dắt vấn đề, cách nêu và chứng minh các luận điểm, sự kết hợp giữa nhận định, lí lẽ với dẫn chứng thực tế…)
Đặc sắc nghệ thuật nghị luận của Nguyễn Đình Thi:
- Bố cục chặt chẽ, hợp lí.
- Giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ văn, về đời sống thực tế.
- Giọng văn chân thành, đầy cảm hứng.
Tổng kết:
- Nội dung: Văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kì diệu giữa nghệ sĩ với bạn đọc thông qua những rung động mãnh liệt, sâu xa của trái tim. Văn nghệ giúp con người được sống phong phú và tự hoàn thiện nhân cách tâm hồn mình.
- Nghệ thuật: Cách viết chặt chẽ, giàu hình ảnh và cảm xúc…
IV. Luyện tập
Nêu một tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích và phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình.
Gợi ý:
Tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích là “ Chuyện con mèo dạy hải âu bay” của nhà văn Lu-i Xe-pun-ve-da. Với tác phẩm này, Lu-i Xe-pun-ve-da đã giúp người đọc nhận thấy sự chân thành là hương vị quan trọng để cuộc sống ý nghĩa hơn. Đồng thời khi chúng ta biết chấp nhận sự khác biệt sẽ đem lại hạnh phúc cho mình và cả những người bên cạnh. Bắt đầu bằng một lời hứa, nhưng chính trái tim nhân hậu của chú mèo Gióc-ba đã làm lay động trái tim của biết bao độc giả. Khi đọc từng trang sách, chúng ta đã cùng trải qua nhiều cung bậc cảm xúc lẫn lộn: vui vẻ, buồn bã, tức giận đến hồi hộp, hạnh phúc của những nhân vật trong truyện. Không chỉ vậy, một thế giới của loài vật hiện lên thật sự sinh động, thú vị khiến cho người đọc không thể rời mắt khỏi trang sách.
Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ- Mẫu 4
A. Nội dung tác phẩm Tiếng nói của văn nghệ
Tiếng nói của văn nghệ được tác giả Nguyễn Đình Thi viết năm 1948, tác giả đã tập trung vào 3 luận điểm:
– Văn nghệ phản ánh và thể hiện cuộc sống: Văn nghệ nảy sinh từ chính cuộc sống con người.
– Chức năng văn nghệ vô cùng tuyệt diệu.
– Tiếng nói văn nghệ cũng là tiếng nói của tư tưởng
B. Đôi nét về tác phẩm Tiếng nói của văn nghệ
1. Tác giả:
– Nguyễn Đình Thi (1924-2003).
– Quê ở Hà Nội.
– Hoạt động văn nghệ khá đa dạng: làm thơ, viết văn, soạn kịch, sáng tác nhạc, viết lý luận phê bình…
– Năm 1996, ông được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
– Tiểu luận Tiếng nói của văn nghệ được Nguyễn Đình Thi viết năm 1948 – Trong thời kỳ chúng ta đang xây dựng một nền văn học nghệ thuật mới đậm đà tính dân tộc đại chúng, gắn bó với cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân: Kháng chiến chống Pháp.
– In trong cuốn “Mấy vấn đề văn học” (xuất bản năm 1956).
b. Kiểu văn bản
– Kiểu văn bản nghị luận về một vấn đề văn nghệ.
c. Bố cục
– Phần 1 (từ đầu … cách sống của tâm hồn): Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
– Phần 2 (còn lại): Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống con người.
d. Nội dung
Văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kì diệu giữa nghệ sĩ với bạn đọc thông qua những rung động mãnh liệt, sâu xa của trái tim. Văn nghệ giúp con người được sống phong phú hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.
e. Nghệ thuật
– Bố cục chặt chẽ, hợp lý.
– Cách viết giàu hình ảnh, nhiều dẫn chứng về thơ văn và về đời sống thực tế.
– Giọng văn toát lên lòng chân thành, niềm say sưa, cảm hứng dâng cao ở phần cuối.
C. Sơ đồ tư duy Tiếng nói của văn nghệ
D. Đọc hiểu văn bản Tiếng nói của văn nghệ
1. Nội dung tiếng nói của văn nghệ
a. Luận điểm
Tác phẩm nghệ thuật lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan nhưng không phải là sự sao chép giản đơn “sao chụp” nguyên xi thực tại ấy. Khi sáng tạo một tác phẩm, nghệ sĩ gửi vào đó một cách nhìn, một lời nhắn nhủ của riêng mình. Nội dung tác phẩm văn nghệ không chỉ là câu chuyện, là con người như ở ngoài đời mà còn mang tư tưởng, tấm lòng của nghệ sĩ gửi gắm trong đó: “Tác phẩm nghệ thuật … góp vào đời sống xung quanh”.
+ Hai câu thơ tả cảnh mùa xuân trong “Truyện Kiều” với lời bình:
“Hai câu thơ làm chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả đã miêu tả…”
“cảm thấy trong lòng ta có những sự sống tươi trẻ luôn luôn tái sinh ấy”
→ Đó chính là lời gửi, lời nhắn – một trong những nội dung của “Truyện Kiều”.
+ Cái chết thảm khốc của An-na Ca-rê-nhi-na (Trong tiểu thuyết cùng tên của L. Tôn-xtôi) làm cho người đọc “đầu óc bâng khuâng nặng những suy nghĩ trong lòng còn vương vấn những vui buồn không bao giờ quên được nữa → Đó chính là lời gửi, lời nhắn của L. Tôn-xtôi.
⇒ Tác giả chọn lọc, đưa ra hai dẫn chứng tiêu biểu dẫn từ hai tác phẩm nổi tiếng cùng với những lời phân tích, bình luận sâu sắc.
b. Lời gửi (nhắn nhủ) của nghệ thuật
– Tác phẩm văn nghệ không cất lên những lời lí thuyết khô khan mà nó chứa đựng những say sưa, vui buồn, mơ mộng của nghệ sĩ. Nó mang đến cho người tiếp nhận bao rung động, bao ngỡ ngàng trước những điều tưởng chừng đã rất quen thuộc: “Lời gửi của nghệ thuật không những là một bài học luân lí hay một triết lý về đời người”.
→ Tác giả đưa ra 2 dẫn chứng (“Truyện Kiều”, tiểu thuyết “An-na Ca-rê-nhi-na”)
– Nội dung của văn nghệ còn là những rung cảm và nhận thức của người tiếp nhận. Nó sẽ được mở rộng, phát huy vô tận qua từng thế hệ người đọc, người xem…”. Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào ta một ánh sáng riêng, không bao giờ nhòa đi, ánh sáng ấy bây giờ biến thành của ta…”
⇒ Như vậy: Nội dung của văn nghệ khác với các môn khoa học khác: xã hội, lịch sử, địa lí… Văn nghệ tập trung khám phá, thể hiện chiều sâu tính cách, số phận con người, thế giới bên trong của con người. Nội dung chủ yếu của văn nghệ là hiện thực cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm của con người qua cái nhìn tình cảm có tính, cá nhân của nghệ sĩ.
2. Con người cần đến tiếng nói của văn nghệ
– Văn nghệ với đời sống quần chúng nhân dân – những con người Việt Nam đang chiến đấu, sản xuất trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp: “những người rất đông … bị tù trung thân trong cuộc đời u tối, vất vả không mở được mắt”
+ Khi con người bị ngăn cách với cuộc sống, tiếng nói văn nghệ là sợi dây buộc chặt với cuộc sống bên ngoài, với tất cả những sự sống, hoạt động, những vui buồn, gần gũi.
VD: Ngắm trăng – Nhật kí trong tù, Khi con tu hú, Vào nhà ngục quảng Đông cảm tác, Đập đá ở Côn Lôn…
+ Văn nghệ góp phần làm tươi mát sinh hoạt khắc khổ hằng ngày, giúp con người vui lên, biết rung cảm và biết ước mơ trong cuộc đời còn vất vả cực nhọc (những người đàn bà nhà quê lam lũ, đầu tắt mặt tối… họ biến đổi khác hẳn khi hát ru con, hát ghẹo nhau bằng câu ca dao, hay khi say sưa xem buổi chèo…)
⇒ Như vậy, văn nghệ giúp cho con người có được cuộc sống đầy đủ hơn, phong phú hơn với cuộc đời và với chính mình.
3. Con đường văn nghệ đến với người đọc
a. Bản chất của văn nghệ
Nghệ thuật là “tiếng nói tình cảm”. Tác phẩm văn nghệ chứa đựng “tình yêu ghét, niềm vui buồn” của con người chúng ta trong đời sống thường ngày. “Nghệ thuật còn nói nhiều với tư tưởng” nhưng là tư tưởng không khô khan, trừu tượng mà lắng sâu, thấm vào những cảm xúc, những nỗi niềm.
b. Con đường đến với người tiếp nhận, tạo nên sức mạnh kì diệu của văn nghệ
– Tác phẩm văn nghệ lay động cảm xúc, đi vào nhận thức, tâm hồn chúng ta qua con đường tình cảm…
– Đến với một tác phẩm văn nghệ, chúng ta được sống cùng cuộc sống miêu tả trong đó, được yêu, ghét, vui, buồn, đợi chờ… cùng các nhân vật và người nghệ sĩ “nghệ sĩ không không đến mở một cuộc thảo luận lộ liễu và khô khan… nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải tự bước lên đường ấy”.
– Văn nghệ giúp mọi người tự nhận thức mình, tự xây dựng mình. Như vậy, văn nghệ thực hiện các chức năng của nó một cách tự nhiên, có hiệu quả lâu bền và sâu sắc: “Chức năng nhận thức, chức năng giáo dục, chức năng thẩm mĩ…”
VD: Bài học qua bài thơ “Ánh trăng”, bài học qua “Lặng lẽ Sa Pa”.
E. Bài văn phân tích Tiếng nói của văn nghệ
Thật đúng đắn khi nói rằng văn học là tiếng nói đầy nghệ thuật thuật của người nghệ sĩ. Chúng là những sợi dây vô hình gắn kết, truyền tải cảm xúc, tư tưởng của người nghệ sĩ đến với độc giả. Trong Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi đã lập luận một cách đầy thuyết phục quan điểm trên.
Nguyễn Đình Thi (1924-2003), quê gốc ở Hà Nội, ông là nhà thơ, nhà văn, nhà lý luận và phê bình. Tác phẩm Tiếng nói của văn nghệ được sáng tác năm 1948 và in trong tập Mấy vấn đề văn học (1956).
Trong phần đầu của tác phẩm, Nguyễn Đình Thi đi vào phân tích và làm rõ nội dung của văn nghệ. Ông cho rằng văn học là thực tại khách quan, là tất cả những gì tồn tại xung quanh chúng ta, mượn những vật liệu từ chính cuộc sống đa màu, đa vẻ, không phải là thứ gì bay bổng, cao xa.
Có lẽ, có tâm hồn đồng điệu với Nguyễn Đình Thi, nhà viết kịch Nguyễn Huy Tưởng cũng đã viết trong tác phẩm Vũ Như Tô rằng: “Nghệ thuật mà không gắn liền với đời sống thì nó chỉ là những bông hoa ác mà thôi” hay Nam Cao cũng có một quan điểm nghệ thuật rất hay: “Chao ôi, nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối; nghệ thuật chỉ có thể là tiếng kêu đau khổ kia thoát ra từ những kiếp lầm than…”.
Thêm vào vào đó, nghệ thuật không chỉ đơn thuần là những ghi chép cứng nhắc, khô khan mà là những cảm nhận chân thực và sâu sắc từ tâm hồn của người nghệ sĩ. Thông qua lăng kính chủ quan của mình, người nghệ sĩ ấy đã biến những thứ vốn quen thuộc thành thứ nghệ thuật đầy mới mẻ. Chứng minh cho quan điểm của mình Nguyễn Đình Thi đã trích hai câu thơ do đại thi hào Nguyễn Du viết, rằng:
“Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
Mùa xuân vốn là một hiện tượng tự nhiên của cuộc sống, câu thơ chỉ đơn thuần tả mùa xuân nhưng qua lăng kính chủ quan, tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời và cảm nhận sâu sắc của Nguyễn Du, mùa xuân trở nên tràn đầy sức sống, lan tỏa trong từng câu chữ là vẻ đẹp tươi non, mơn mởn, căng tràn nhựa sống.
Cái chết của An-na Ca-rê-nhi-na là sự ám ảnh, bâng khuâng, buồn thương cho số phận của những con người trong xã hội, mà khi gấp trang sách lại, ta vẫn còn vương vấn như nghe, như thấy được tâm tư tình cảm của Tôn-xtôi khi viết nên những dòng chữ sâu sắc này.
Từ các dẫn chứng tiêu biểu như vậy ta có thể nhận ra rằng khác với khoa học xã hội, chỉ bao gồm những quy luật và những điều khách quan mang tính lý thuyết, thì văn nghệ lại đi sâu vào đời sống tinh thần con người và làm thay đổi những suy nghĩ, tình cảm ẩn chứa bên trong mỗi con người khác nhau.
Không chỉ nói về nội dung cốt lõi của văn nghệ Nguyễn Đình Thi còn trình bày quan điểm của mình về sức mạnh và ý nghĩa của văn nghệ. Văn nghệ có sức mạnh như là một sợi dây kết nối thế giới bên ngoài với con người bị ngăn cách khỏi cuộc sống, tiêu biểu như những người tù chính trị, bị giam cầm cả về thể xác lẫn tinh thần, bị ngăn cách bị tra tấn trong không gian chật hẹp, tù túng, đầy ngột ngạt.
Người nghệ sĩ trong hoàn cảnh ấy đã gửi tư tưởng mình vào thơ văn, coi đó là một thế giới mới, kết nối với thế giới bên ngoài. Hồ Chí Minh đã đánh rơi một viên ngọc quý xuống nền văn học Việt Nam với tập thơ Nhật ký trong tù, có đoạn thơ hóm hỉnh, đầy lạc quan như sau:
“Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ”
Cùng hoàn cảnh ấy, Tố Hữu cũng viết Khi con tu hú đầy tha thiết, rạo rực, khát vọng tự do cháy bỏng, có câu rất ấn tượng, đạt tới cảnh giới cảm xúc “Ngột làm sao, chết uất thôi.” Như vậy văn nghệ là cách để người nghệ sĩ giãi bày tâm trạng, cách nhìn nhận cuộc sống, đồng thời đem tới cho họ vũ khí sắc bén, cổ vũ tinh thần hiên ngang bất khuất, nuôi dưỡng tâm hồn người nghệ sĩ được trong sáng, vững vàng trước hoàn cảnh khốn khó, gian khổ.
Ngoài ra trong các tác phẩm của Nam Cao hay Thạch Lam còn là sự cổ vũ tinh thần của những con người khốn khổ hãy sống trong cảnh bị áp bức bóc lột, cổ vũ tinh thần đấu tranh, thay đổi cuộc sống, hướng tới một cái gì đó tốt đẹp hơn. Văn nghệ gắn với lao động sản xuất, gắn với thiên nhiên. Đối với những con người lam lũ vất vả văn nghệ đem tới cho họ ánh sáng hi vọng, lay động tình cảm, như những câu hát than thân, những câu hát về tình yêu thương cuộc sống, những câu hát về tình yêu thiên nhiên đất nước.
Tất cả đều là tác phẩm của những người nông dân chân lấm tay bùn, thông qua lao động vất vả, họ tìm ra được những quy luật cuộc sống và đưa vào ca dao tục ngữ, truyền miệng từ đời này sang đời khác để làm phong phú thêm cuộc sống tinh thần, thắp sáng tâm hồn. Tay làm mà miệng nhẩm vài câu ca dao, bỗng cảm thấy yêu đời đến thế, mệt mỏi bỗng chốc tan biến, đấy chính là sức mạnh của văn nghệ.
Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Huy Tưởng và Nam Cao đều có chung một quan điểm, một ý nghĩ về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống con người. Văn nghệ không thể xa rời cuộc sống, văn nghệ mượn chất liệu từ cuộc sống để làm nên nghệ thuật, đấy mới là thứ nghệ thuật chân chính có giá trị sâu sắc. Nghệ thuật cũng gắn liền với tư tưởng của con người, nghệ thuật không phô bày ngay trước mắt mà nó ẩn sâu trong lớp vỏ của cuộc sống hằng ngày, “náu mình, yên lặng” chờ một tâm hồn đủ sức để khai phá chúng.
Và để làm được như vậy người đọc phải tự mình cảm nhận, không áp đặt, lộ liễu, khô khan. Nam Cao viết: “…nhà văn không được trốn tránh nghệ thuật mà phải đứng trong lao khổ mở hồn ra đón lấy những vang động của đời”, muốn hiểu thì phải trầm mình vào, mở rộng lòng mà cảm nhận, thế mới cảm nhận được thứ nghệ thuật chân chính nhất.
Chung quy lại, nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm, từ vui, buồn, giận dữ, hay tuyệt vọng, hăng hái, … tất cả đều có thể thông qua nghệ thuật mà bày tỏ, truyền đạt. Nghệ thuật đốt lửa trong lòng chúng ta, những đốm lửa đầy nhân văn, sưởi ấm những tâm hồn lạnh giá, cô tịch nhất, giải phóng con người, giúp con người tự thoát khỏi cái gông xiềng tăm tối vô hình của bản thân. Tạo cho tâm hồn con người sự sống mãnh liệt, làm phong phú thế giới nội tâm, khiến con người biết yêu thương hơn cuộc sống này.
Trong tác phẩm Ý nghĩa của văn chương có đoạn: “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta chưa có, luyện cho ta những tình cảm sẵn có, …”, đây cũng là một phần tác dụng của nghệ thuật gắn liền với đời sống rất sâu sắc và đáng giá. Vậy chính ra nghệ thuật đóng vai trò to lớn nhất trong việc xây dựng đời sống tâm hồn xã hội, dựa trên nền tảng của cuộc sống xã hội!
Tiếng nói của văn nghệ trải qua hơn nửa thế kỷ đầy biến động, thế giới văn chương có phần đổi khác những những quan điểm của Nguyễn Đình Thi chưa bao giờ là cũ, mà nó luôn trường tồn với thời gian. Điều đó cho thấy, thời nào cũng vậy văn nghệ luôn có những đặc điểm chung nhất, mà người nghệ sĩ phải nắm rõ để sáng tác ra những tác phẩm nghệ nghệ thuật chân chính, có giá trị, thế mới là người nghệ sĩ có tâm và có tầm.
Kết luận
Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách “Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ” chuẩn và chính xác nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.
Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 07/2024!
