Updated at: 06-04-2023 - By: Thầy Vũ Xuân Anh

Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách “Soạn bài Những ngôi sao xa xôi” chuẩn nhất 03/2024.

Soạn bài Những ngôi sao xa xôi- Mẫu 1

Tìm hiểu chung

Video hướng dẫn giải

Tóm tắt:

“Những ngôi sao xa xôi” kể về cuộc sống chiến đấu của ba cô thanh niên xung phong – tổ trinh sát mặt đường – Phương Định, Nho và chị Thao. Họ sống trong một cái hang, trên cao điểm tại một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn những năm chống Mỹ. Công việc của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất đá để san lấp hố bom do địch gây ra, đánh dấu những quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc nguy hiểm, luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng cuộc sống của họ vẫn không mất đi niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thảnh thơi, thơ mộng. Họ rất gắn bó, yêu thương nhau dù mỗi người một cá tính. 

Bố cục: 3 phần

– Phần 1 (từ đầu… ngôi sao trên mũ): Phương Định kể về cuộc sống bản thân và tổ trinh sát mặt đường của cô.

– Phần 2 (tiếp … chị Thao bảo): Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.

– Phần 3 (còn lại): Sự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.

Câu 1

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 1 (trang 121 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Tóm tắt nội dung truyện: Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

– Truyện được trần thuật ở ngôi thứ nhất từ Phương Định – nhân vật chính => tạo điểm nhìn phù hợp dễ dàng tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh, tâm hồn con người.

– Nhân vật người kể chuyện này có vai trò tường thuật chi tiết, chân thực những khó khăn, nguy hiểm và tình đồng đội sự lạc quan của những cô gái phá bom.

Câu 2

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 2 (trang 121 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Điểm chung của 3 cô gái: Còn rất trẻ (dễ xúc động, hay mộng mơ, dễ vui mà cũng dễ trầm ngâm…,), có tinh thần trách nhiệm cao, dũng cảm làm nhiệm vụ, không sợ hi sinh, luôn gắn bó với đồng đội.

– Nét riêng:

+ Phương Định: cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư về gia đình và thành phố.

+ Nho: xinh xắn, hồn nhiên kiểu trẻ thơ, trong chiến đấu thì rất nhanh gọn, dù bị thương nhưng không rên la, không muốn đồng đội lo lắng.

+ Chị Thao: tổ trưởng, từng trải, mơ ước có phần thiết thực hơn; cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị hát tệ nhưng thích chép lời bài hát.

Câu 3

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 3 (trang 121 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Ở đầu truyện: là một cô gái khá, “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, yêu thích bản thân mình, “không săn sóc, vồn vã” khi được các anh pháo thủ và lái xe hỏi thăm.

– Trong một lần phá bom ở cuối truyện: làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm. Có nghĩ đến cái chết nhưng nó mờ nhạt không cụ thể bằng việc liệu mìn có nổ không, bom có nổ không. Bằng mọi cách phải làm được cho bom nổ. Hết lòng chăm sóc cho Nho khi cô bị thương. Không dám rơi một giọt nước mắt vì cho rằng như thế là tự nhục mạ.

– Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm ở thành phố, về mẹ, những ngôi sao.

Gợi ý:

– Đoạn truyện nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình cho thấy cô rất nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình. Cô tự đánh giá “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. Cô biết mình được nhiều người, nhất là những anh lính để ý và có thiện cảm. Điều đó làm cô kiêu hãnh và tự hào, nhưng chưa dành riêng tình cảm cho một ai. Nhạy cảm, nhưng cô lại không hay biểu lộ tình cảm của mình, tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tưởng như là kiêu kỳ. Cô vẫn giữ nguyên sở thích âm nhạc của mình, gửi lòng mình vào tiếng hát, thích bịa lời cho những điệu nhạc: “Tôi thích nhiều bài. Những bài hành khúc bộ đội hay hát lên những ngả đường mặt trận. Tôi thích dân ca quan họ, mềm mại, dịu dàng, thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô”. Đó là một sở thích rất thanh lịch phản ánh vốn văn hoá, hiểu biết của một cô gái có học vấn.

– Tâm trạng Phương Định trong một lần phá bom được miêu tả rất cụ thể, tinh tế đến từng cảm giác, ý nghĩ dù chỉ thoáng qua trong giây lát. Cô luôn bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng; luôn hoàn thành nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban đầu cô cũng cảm thấy căng thẳng, hồi hộp, nhưng cảm thấy có ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo động viên, khích lệ, lòng tự trọng của cô đã thắng cả bom đạn. Cô không đi khom mà đàng hoàng bước tới, bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác phá bom, chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết.

– Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện: Những trận mưa đá lúc ở hang làm hiện ra một Phương Định trong niềm vui con trẻ đang “nở tung ra, say sưa, tràn đầy” như chưa hề nghe thấy tiếng bom rơi đạn nổ. Trận mưa đá bất ngờ kéo cô về với tuổi thơ ngày nào. Cùng với trận mưa đá, những kỉ niệm thời thiếu nữ lại trào lên trong cô, không thể gì ngăn nổi “xoáy mạnh như sóng” trong tâm trí cô biết bao nhiêu hình ảnh thân thương của gia đình và thành phố quê hương.

Câu 4

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 4 (trang 121 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Ngôn ngữ trần thuật cúa truyện phù hợp với nhân vật kể chuyện.

– Tác giả thường dùng câu ngắn, nhịp nhanh thể hiện được không khí khẩn trương trong hoàn cảnh chiến tranh. Riêng các đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại gợi nhớ một thời tuổi nhỏ đã qua, một thời vô tư hồn nhiên và không khí bình yên trước chiến tranh.

Câu 5

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 5 (trang 121 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Thế hệ của những người trẻ tuổi hồn nhiên, dũng cảm, ham học hỏi, sẵn sàng làm bất cứ công việc gì để đất nước được tự do, độc lập.

Luyện tập

Trả lời câu 1 (trang 122 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ:

Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Đồng chí (Chính Hữu), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật), Cô gái mở đường (Xuân Giao),…

– Một số bài thơ như: Trường Sơn đông, Trường Sơn tây của Phạm Tiến Duật; Nghĩa trang trong rừng đuốc của Nguyễn Duy,…

“Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa thẳm
Ðường ra trận mùa này đẹp lắm
Trường Sơn đông với Trường Sơn tây”

(Trường Sơn đông, Trường Sơn tây, Phạm Tiến Duật)

“Ðắp cho anh nấm đất mặn nơi này
Nơi anh ngã muối ngấm vào vết đạn
Xót thịt xót xương, xót người nằm xuống
Thủy triều lên nấm mộ cũng ngập chìm”

(Nghĩa trang trong rừng đuốc, Nguyễn Duy)

“Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”

(Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Phạm Tiến Duật)

“Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhứt
Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng
Và Anh chết trong khi đang đứng bắn
Máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng”

(Dáng đứng Việt Nam, Lê Anh Xuân)

Trả lời câu 2 (trang 122 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Học sinh trình bày cảm nghĩ của mình về nhân vật Phương Định nhưng cần đảm bảo các ý sau:

– Phương Định là một có gái có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, nguy hiểm.

-> Phương Định là cô gái Hà Nội vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vào chiến trường, làm nhiệm vụ ở tổ đội trinh sát mặt đường.

-> Nhiệm vụ của cô: khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom, phải thường xuyên đối mặt với cái chết.

– Phương Định có vẻ ngoài xinh đẹp: hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn, có cái nhìn xa xăm.

– Tâm hồn mơ mộng, hồn nhiên, yêu đời:

-> Phương Định thích ca hát, thích những bài dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng, thích Ca-chiu-sa,…

-> Vui vẻ trước cơn mưa đá.

– Tình cảm đồng đội, tình cảm chị em sâu sắc: Phương Định lo lắng và chăm sóc cho Nho khi Nho bị thương.

– Tinh thần dũng cảm, bản lĩnh, vượt qua mọi hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ:

-> Cảnh Phương Định phá bom: cô không hề run sợ khi đối mặt với quả bom chưa nổ.

-> Cái chết cũng không làm cô run sợ bằng việc không thể châm nổ quả bom.

Gợi ý:

– Một cô gái có tâm hồn trong sáng:

  • Người Hà Nội, từng có một thời học sinh hồn nhiên vô tư.
  • Hay nhớ về kỷ niệm (kỷ niệm luôn sống lại trong cô ngay giữa chiến trường ác liệt; chỉ một cơn mưa đá vụt qua là kỷ niệm lại thức dậy trong cô… ). Nó vừa là khao khát, vừa là liều thuốc tinh thần động viên cô nơi tuyến lửa.
  • Nhạy cảm, thường quan tâm đến hình thức (tự đánh giá mình là một cô gái khá… ); biết mình được nhiều người để ý, thấy tự hào nhưng không vồn vã mà tỏ ra kín đáo, tưởng như kiêu kỳ.
  • Hay mơ mộng, tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, trong cả công việc đầy nguy hiểm “Việc nào cũng có cái thú vị của nó. Có ở đâu như thế này hay không… ”. Nó như thách thức thần kinh con người để rồi lúc vượt qua nó, chiến thắng nó,cô cảm thấy thú vị.
  • Thích hát, thuộc rất nhiều bài hát (từ bài hành khúc bộ đội đến… ), thậm chí bịa ra lời mà hát.
  • Dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng”, say sưa tận hưởng cơn mưa hồn nhiên như chưa hề nghe thấy tiếng bom rơi đạn nổ.

– Phương Định là người có phẩm chất anh hùng:

  • Tinh thần trách nhiệm với công việc.
  • Dũng cảm, gan dạ.
  • Bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng.

=> Phương Định là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ cứu nước. Nhân vật đã gợi cho người đọc lòng cảm phục, yêu mến sâu sắc.

ND chính

Video hướng dẫn giải

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng tinh thần lạc quan dũng cảm giàu nghị lực của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó cũng là hình ảnh đẹp của thanh niên, thế hệ trẻ Việt Nam những năm kháng chiến chống Mỹ.

Soạn bài Những ngôi sao xa xôi- Mẫu 2

Bố cục

– Phần 1: từ đầu… ngôi sao trên mũ : Phương Định kể về cuộc sống bản thân và tổ trinh sát mặt đường của cô.

– Phần 2: tiếp … chị Thao bảo: Trong một lần phá bom, Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.

– Phần 3: còn lại: Niềm vui của ba người trước cơn mưa rào đột ngột

Tóm tắt

Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá càn san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

Soạn bài

Câu 1 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

– Tóm tăt nội dung truyện: Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá càn san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

– Truyện được trần thuật từ nhân vật Phương Định, một cô gái trong tổ trinh sát

– Nhân vật người kể chuyện này có vai trò tường thuật chi tiết, chân thực những khó khăn, nguy hiểm và tình đồng đội sự lạc quan của những cô gái phá bom.

Câu 2 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

– Nét chung của ba cô gái: còn trẻ, nhưng đã biết gánh lấy trách nhiệm, yêu nước và sẵn sàng hi sinh bản thân mình vì cách mạng. Họ là những cô gái dũng cảm, sống giản dị, lạc quan, hồn nhiên.

– Nét riêng :

+ Phương Định : cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, say mê ca hát.

+ Nho: ngây thơ, nhưng hết sức gan dạ, dù bị thương cũng không kêu la, không muốn đồng đội lo lắng cho mình.

+ Chị Thao : tổ trưởng, từng trải, cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị sợ máu, yêu thích ca hát mặc dù chị hát không hay.

Câu 3 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Tâm lí nhân vật Phương Định :

– Ở đầu truyện: là một cô gái khá, “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, yêu thích bản thân mình, “không săn sóc, vồn vã” khi được các anh pháo thủ và lái xe hỏi thăm.

– Trong một lần phá bom ở cuối truyện: làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm. Có nghĩ đến cái chết nhưng nó mờ nhạt không cụ thể bằng việc liệu mìn có nổ không, bom có nổ không. Bằng mọi cách phải làm được cho bom nổ. Hết lòng chăm sóc cho Nho khi cô bị thương. Không dám rơi một giọt nước mắt vì cho rằng như thế là tự nhục mạ.

– Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm ở thành phố, về mẹ, những ngôi sao.

Câu 4 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

– Ngôn ngữ kể chuyện giản dị, chân thật, gần với khẩu ngữ

– Nghệ thuật miêu tả tâm lí sâu sắc

– Lựa chọn ngôi kể phù hợp

– Cách kể xen kẽ đoạn hồi ức với đoạn tả cảnh chiến đấu tạo ra những dư âm cho câu chuyện

Câu 5 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến Mĩ là những con người dũng cảm, sẵn sàng đương đầu với khó khăn thử thách, thậm chí là hi sinh tính mạng để phục vụ Tổ quốc. Họ còn là những cong người giàu tình yêu thương trước cuộc đời, luôn lạc quan, biết cách làm giàu có tinh thần của mình trước bom đạn của chiến tranh. Đặc biệt họ là những người chiến sĩ biết đoàn kết, tương trợ và yêu thương lẫn nhau.

Luyện tập

Câu 1 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ :

Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Đồng chí (Chính Hữu), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật), Cô gái mở đường (Xuân Giao), …

Câu 2 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):

Nhân vật Phương Định trong truyện là một cô gái Hà Nội trẻ trung, hồn nhiên và đầy mơ mộng. Nhưng không vì thế mà cô trở nên yếu đuối. Cô thật gan dạ khi coi cái chết thật lờ mờ, thoáng qua khi hằng ngày cô luôn phải đối diện với tử thần. Công việc của cô nguy hiểm là vậy nhưng cô vẫn không dám nhận mình là người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất. Tình cảm của cô dành cho những người đồng đội của mình thật đẹp, thật cảm động. Cô hết lòng chăm sóc cho Nho, quan tâm đến mọi người một cách tỉ mỉ và hiểu nhau thông qua ánh mắt mà không cần lời nói.

Soạn bài Những ngôi sao xa xôi- Mẫu 3

I. Tác giả

– Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê ở Thanh Hóa.

– Là nhà văn nữ chuyên viết truyện ngắn, với ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo và tinh tế.

– Sáng tác vào đầu những năm 70 thế kỉ XX.

– Các đề tài chủ yếu:

  • Trước 1975: Cuộc sống của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn.
  • Sau 1975: Bám sát vào những chuyển biến trong đời sống con người.

– Một số tác phẩm:

  • Những ngôi sao xa xôi (tập truyện, 1973)
  • Cao điểm mùa hạ (tập truyện, 1978)
  • Đoạn kết (tập truyện, 1982)
  • Một chiều xa thành phố (tập truyện, 1986)
  • Tôi đã không quên (truyện vừa, 1991)
  • Bi kịch nhỏ (tập truyện, 1993)
  • Lê Minh Khuê truyện ngắn (tập truyện, 1994)….

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

– Truyện được sáng tác năm 1971, trong những năm cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra gay go và ác liệt nhất.

– Trích trong tập truyện cùng tên (Những ngôi sao xa xôi, NXB Kim Đồng)

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

  • Phần 1. Từ đầu đến “là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”: Hoàn cảnh sống và làm việc của các cô gái trong tổ trinh sát.
  • Phần 2. Tiếp theo đến “Chị Thao bảo”: Một trận phá bom của tổ trinh sát.
  • Phần 3. Còn lại: Trận mưa đá diễn ra trên cao điểm

3. Tóm tắt

Truyện kể cuộc sống của ba nữ thanh niên xung phong – thuộc một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ là Nho, Thao và Phương Định. Nhiệm vụ hàng ngày của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu các trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc hết sức nguy hiểm nhưng ba cô gái vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những những giây phút thanh thản, mơ mộng. Trong một lần phá bom, Nho bị thương. Chị Thao và Phương Định hết sức lo lắng, chăm sóc tận tình cho cô. Một cơn mưa đá bất chợt đến trên điểm cao gợi cho các cô gái nhiều suy tư và khao khát.

4. Ý nghĩa nhan đề

– Những ngôi sao xa xôi: hình ảnh thực chỉ những ngôi sao trên mũ của những cô gái thanh niên xung phong.

– Những ngôi sao xa xôi: gợi nhớ về quê hương luôn hiển hiện trong tâm trí của các cô gái thanh niên xung phong.

– Ngoài ra, nhan đề còn mang còn có ý nghĩa biểu tượng. Những ngôi sao trên bầu trời xa xôi, nhưng phát ra thứ ánh sáng dịu dàng, có sức mê hoặc lòng người. Ánh sáng đó chính là biểu tượng về sự ngời sáng của phẩm chất cách mạng của những cô gái thanh niên xung phong Trường Sơn. Các cô thanh niên xung phong cũng giống như “những ngôi sao xa xôi” nơi cuối rừng Trường Sơn, thắp sáng khu rừng với vẻ đẹp của nhiệt huyết cách mạng, sự dũng cảm kiên cường nhưng cũng đầy mơ mộng, yêu đời.

III. Đọc – hiểu văn bản

1. Hoàn cảnh sống và làm việc của các cô gái trong tổ trinh sát

– Ba cô gái ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhiều nhất bom đạn, sự nguy hiểm và ác liệt, từng ngày từng giờ phải đối mặt với bom rơi, đạn nổ. Có biết bao thương tích vì bom đạn giặc: “Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất”.

– Công việc của các cô đặc biệt nguy hiểm: “Họ phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch để đo và ước tính khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy gian khổ, hy sinh, phải mạo hiểm với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh hết sức”.

2. Vẻ đẹp của các cô gái

a. Điểm chung

– Họ có phẩm chất chung của người chiến sĩ thanh niên xung phong: gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.

– Họ có lí tưởng sống cao đẹp: họ sẵn sàng hi sinh tuổi thanh xuân, hi sinh hạnh phúc cá nhân để nghe tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc.

– Kiên cường dũng cảm đối mặt với mưa bom bão đạn:

  • Nơi các cô làm việc quả là một thử thách, không sợ hy sinh
  • Bị thương nhưng vẫn sẵn sàng bám trụ chia lửa cùng đồng đội

– Tinh thần trách nhiệm cao với công việc: Khối lượng công việc lớn nhưng các cô thường cố gắng hoàn thành tốt mà không cần nhờ đến sự giúp đỡ

– Họ còn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó đầy yêu thương: Khi Nho bị thương, chị Thao lo cho Nho, Phương Định rửa cho Nho bằng nước đun sôi, tiêm cho Nho, chăm sóc Nho như một cô y tá thành thạo

=> Các cô đều có những nét tính cách đẹp đẽ và đáng yêu, là những con người sinh động từ cuộc sống thực bước vào tác phẩm một cách tự nhiên.

b. Điểm riêng

* Nhân vật Nho: là em út, tính trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ nhỏ nhắn, cứ mỗi lần đi trinh sát về lại đi tắm khiến Phương Định liên tưởng Nho như một que kem mát mẻ. Nhưng khi bị thương lại luôn là một cô gái rắn rỏi và bản lĩnh.

* Nhân vật Thao:

  • Chị Thao là chị cả nhưng lại thích làm duyên: Lông mày tỉa nhỏ như cái tăm, áo lót cái nào cũng thêu chỉ màu. Chị rất chăm chép bài hát mặc dù không hát trôi chảy bài nào.
  • Trong công việc luôn dũng cảm quyết đoán nhưng lại rất sợ máu và sợ vắt.

=> Trong cô có sự kết hợp giữa cái nhút nhát, mềm yếu và cái bản lĩnh quyết đoán đến vô cùng.

* Nhân vật Phương Định:

– Một cô gái có tâm hồn trong sáng:

  • Người Hà Nội, từng có một thời học sinh hồn nhiên vô tư.
  • Hay nhớ về kỷ niệm (kỷ niệm luôn sống lại trong cô ngay giữa chiến trường ác liệt; chỉ một cơn mưa đá vụt qua là kỷ niệm lại thức dậy trong cô… ). Nó vừa là khao khát, vừa là liều thuốc tinh thần động viên cô nơi tuyến lửa.
  • Nhạy cảm, thường quan tâm đến hình thức (tự đánh giá mình là một cô gái khá… ); biết mình được nhiều người để ý, thấy tự hào nhưng không vồn vã mà tỏ ra kín đáo, tưởng như kiêu kỳ.
  • Hay mơ mộng, tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, trong cả công việc đầy nguy hiểm “Việc nào cũng có cái thú vị của nó. Có ở đâu như thế này hay không… ”. Nó như thách thức thần kinh con người để rồi lúc vượt qua nó, chiến thắng nó,cô cảm thấy thú vị.
  • Thích hát, thuộc rất nhiều bài hát (từ bài hành khúc bộ đội đến… ), thậm chí bịa ra lời mà hát.
  • Dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng”, say sưa tận hưởng cơn mưa hồn nhiên như chưa hề nghe thấy tiếng bom rơi đạn nổ.

– Phương Định là người có phẩm chất anh hùng:

  • Tinh thần trách nhiệm với công việc.
  • Dũng cảm, gan dạ.
  • Bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng.

=> Phương Định (cũng như Nho và Thao) là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ cứu nước.

Tổng kết: 

– Nội dung: Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng; tinh thần dũng cảm trước nguy hiểm, tinh thần lạc quan khi đối mặt với cuộc sống gian khổ nơi tuyến đường Trường Sơn.

– Nghệ thuật: cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc…

Soạn bài Những ngôi sao xa xôi- Mẫu 4

Câu 1. Kể tóm tắt nội dung truyện. Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện?

– Tóm tắt nội dung truyện: Nho, Thao và Phương Định là ba nữ thanh niên xung phong thuộc một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hằng ngày của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu các trái bom chưa nổ và phá bom. Đây là một công việc rất nguy hiểm nhưng ba cô gái vẫn luôn giữ được tinh thần lạc quan, cũng như sự hồn nhiên, mơ mông của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương. Chị Thao và Phương Định rất lo lắng, chăm sóc tận tình cho cô. Một cơn mưa đá bất chợt đến trên điểm cao gợi cho các cô gái nhiều suy tư.

– Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất, theo lời kể của Phương Định. Việc chọn vai kể như vậy giúp tường thuật một cách chi tiết, chân thực những khó khăn và nguy hiểm nơi chiến trường, hiện thức của chiến tranh.

Câu 2. Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét gì chung đã gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng ở mỗi người?

a. Điểm chung

– Phẩm chất gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.

– Lí tưởng sống cao đẹp: Sẵn sàng hi sinh tuổi thanh xuân, hạnh phúc để đi theo tiếng gọi của tổ quốc.

– Tinh thần trách nhiệm cao với công việc.

– Họ còn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó đầy yêu thương.

b. Điểm riêng

– Nhân vật Nho: Tính cách trẻ con, ngây thơ; khi bị thương lại luôn là một cô gái rắn rỏi và bản lĩnh.

– Nhân vật Thao: Dũng cảm, quyết đoán nhưng lại rất sợ máu và sợ vắt.

– Nhân vật Phương Định: tâm hồn trong sáng; Nhạy cảm, thường quan tâm đến hình thức; Hay mơ mộng, tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, trong cả công việc đầy nguy hiểm; Tinh thần trách nhiệm trong công việc…

Câu 3. Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động, tự nhiên tâm lí của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ.

Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:

– Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện.

– Tâm trạng của cô trong một lần phá bom ở phần cuối truyện.

– Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện.

Gợi ý:

– Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện: Ý thức được vẻ đẹp của bản thân “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”…

– Tâm trạng Phương Định trong một lần phá bom: Cô luôn bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng; luôn hoàn thành nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban đầu cô cũng cảm thấy căng thẳng, hồi hộp, nhưng cảm thấy có ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo động viên, khích lệ, lòng tự trọng của cô đã thắng cả bom đạn. Cô không đi khom mà đàng hoàng bước tới, bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác phá bom, chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết.

– Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện: Hồn nhiên, vui sướng như một đứa trẻ. Trận mưa đá bất ngờ kéo cô về với tuổi thơ ngày nào. Nhớ về những kỉ niệm thời thiếu nữ với hình ảnh thân thương của gia đình và thành phố quê hương.

Câu 4. Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện?

  • Ngôn ngữ trẻ trung, hồn nhiên và nữ tính.
  • Giọng điệu linh hoạt: Lúc gấp gáp, khẩn trương; lúc thì chậm rãi, sâu lắng.

Câu 5. Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ?

Tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ: dũng cảm, lạc quan, ham học hỏi, sẵn sàng cống hiến cho đất nước.

Kết luận

Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách ” Soạn bài Những ngôi sao xa xôi siêu” chuẩn và chính xác nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.

Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 03/2024!