Updated at: 06-04-2023 - By: Thầy Vũ Xuân Anh

Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách “Soạn bài Bắc Sơn” chuẩn nhất 12/2024.

Soạn bài Bắc Sơn- Mẫu 1

Tìm hiểu chung

Video hướng dẫn giải

Tóm tắt:

Đêm, thấy Ngọc – chồng mình cầm gậy và đèn bấm định đi đâu với dáng điệu rất khả nghi. Thơm cho chồng biết có tin đồn Ngọc dắt tây vào đánh Vũ Lăng, Ngọc chối và nói tránh sang chuyện về một chiến sĩ cách mạng tên Thái Có tiếng gọi và Ngọc vội vã ra đi, Thơm một mình nghĩ đến mẹ rồi nghĩ đến Thái, lo sợ Thái bị bắt. Đúng lúc đó, Thái và Cửu chạy nhầm vào nhà Thơm. Thơm tìm cách giấu hai người vào buồng của mình. Thơm đã giấu thành công hai chiến sĩ cách mạng.

Bố cục: 3 phần

– Lớp I: Cuộc nói chuyện giữa Thơm và Ngọc

– Lớp II: Thái và Cửu bị truy đổi liền chạy vào nhà Thơm.

– Lớp III: Thơm lén giấu Thái và Cửu không cho Ngọc biết

Câu 1

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 1 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Các sự việc trong hồi kịch này diễn ra chủ yếu ở gia đình Thơm – Ngọc. Trước cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc. Cô vô cùng đau xót, ân hận. Thái và Cửu bị giặc truy bắt đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thoát.

Câu 2

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 2 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Tình huống: trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn, Thái và Cửu lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc ấy chỉ có một mình Thơm ở nhà.

– Tình huống này khiến Thơm phải dứt khoát lựa chọn bằng việc che giấu hai người.

Câu 3

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 3 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Tâm trạng và hành động của Thơm.

+ Hoàn cảnh: Cuộc khởi nghĩa bị đàn áp, cha và em của Thơm đã hi sinh, mẹ bỏ đi. Thơm chỉ còn người thân duy nhất là Ngọc, nhưng y đã dần lộ bộ mặt Việt gian.

+ Sự day dứt, ân hận của Thơm.

+ Qua những lời đối thoại giữa Thơm và Ngọc, sự nghi ngờ khiến Thơm luôn tìm cách dò xét ý nghĩ và hành động của chồng để tìm hiểu sự thật.

+ Một tình huống bất ngờ xảy ra với Thơm, buộc cô phải lựa chọn thái độ dứt khoát.

– Đặt nhân vật vào hoàn cảnh căng thẳng, gay cấn, tác giả đã làm bộc lộ đời sống nội tâm với nỗi day dứt, đau xót và ân hận của Thơm, để rồi nhân vật đã hành động dứt khoát, đứng hẳn về phía cách mạng.

Câu 4 => 5

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 4 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Ngọc đã bộc lộ đầy đủ bản chất của một tên Việt gian bán nước. Ngọc nuôi tham vọng ngoi lên để thoả mãn lòng ham muốn địa vị và tiền bạc. Tuy Ngọc cố che giấu nhưng dần dần bản chất xấu xa của Ngọc đã bị lộ ra.

– Thái bình tĩnh, sáng suốt, đồng thời rất tin tưởng vào sự ủng hộ của quần chúng, ngay cả khi đó là vợ của một tên Việt gian. Khác với Thái, Cửu có phần nôn nóng, thiếu chín chắn. Anh nghi ngờ Thơm, thậm chí còn định bắn cô.

Trả lời câu 5 (trang 167 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

– Thể hiện xung đột: xung đột cơ bản của vở kịch đến hồi bốn đã bộc lộ gay gắt trong sự đối đầu giữa Ngọc với Thái, Cửu, trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa bị đàn áp và Ngọc cùng đồng bọn đang truy lùng những người cách mạng. Đồng thời xung đột kịch cũng diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm.

– Xây dựng tình huống: tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển.

– Ngôn ngữ đối thoại: nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn của hành động kịch. Đối thoại đã bộc lộ nội tâm và tính cách nhân vật (đặc biệt ở lớp III).

Luyện tập

Trả lời câu 1 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Chia mỗi nhóm bốn em, tập đọc và phân vai theo các nhân vật trong trích đoạn kịch này.

HS tự làm.

Trả lời câu 2 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Đọc kĩ lại chú thích (**) về kịch ở bài này, vận dụng để xác định thể loại của những vở kịch mà em đã học hoặc được xem.

Trả lời: 

Tên vở kịch

Thể loại

Bắc SơnChính kịch
Tôi và chúng taChính kịch
Romeo và JulietBi kịch
Chèo Quan Âm Thị KínhKịch hát
Quan lớn về làngKịch hát

ND chính

Video hướng dẫn giải

Đoạn trích thể hiện những xung đột diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm trạng nhân vật để đi tới bước ngoặt quan trọng, làm nổi bật vẻ đẹp và sự chuyển biến trong nhận thức của nhân vật Thơm.

Soạn bài Bắc Sơn- Mẫu 2

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: Thuật lại diễn biến sự việc và hành động trong các lớp kịch trích ở hồi 4.

Câu 2: Trong các lớp kịch này, tác giả đã xây dựng được một tình huống bất ngờ, gay cấn. Đó là tình huống nào? Tinh huống ấy có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện xung đột và phát triển hành động kịch?

Câu 3: Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm. (Chú ý: hoàn cảnh của nhân vật, tâm trạng và thái độ của Thơm với chồng, hành động của cô cứu Thái, Cửu).

Câu 4: Phân tích các nhân vật Ngọc, Thái, Cửu. Chú ý những điểm sau:

Bằng nhừng thủ pháp nào tác giả dà để cho nhân vật Ngọc bộc lộ bản chất của y và đó là bản chất gì?

Những nét nổi rõ trong tính cách của Thái, của Cửu là gì?

Câu 5: Nhận xét về nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng trong các lớp kịch này, chú ý các phương diện xây dựng tình huống, tổ chức đối thoại, biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật vở kịch Bắc Sơn

Câu 2: Nêu cảm nghĩ về nhân vật Thơm trong văn bản Bắc Sơn

II. Soạn bài siêu ngắn: Bắc Sơn

Câu 1: Diễn biến sự việc và hành động trong các lớp kịch trích ở hồi 4:

Sự việc xảy ra trong gia đình nhà  Thơm – Ngọc. Xung đột và hành động kịch tập trung vào hai nhân vật Thơm và Ngọc. Trước cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc. Ngọc đã theo giặc, dẫn đường cho chúng để chúng đàn áp làng Vũ Lăng, và đối xử man rợ đối với những người làm cách mạng. Cô vô cùng đau xót, ân hận trước hành động của chồng mình chính vì thế khi Thái và Cửu bị giặc truy bắt đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thoát họ.

Câu 2: Tình huống bất ngờ, gay cấn:

Khi Thái và Cửu bị Ngọc và đồng bọn đuổi bắt lại chạy đúng vào nhà Ngọc.

Tình huống ấy buộc Thơm phải có sự lựa chọn dứt khoát: hoặc là để cho Ngọc bắt cán bộ thì được yên thân, hoặc là che giấu họ ngay trong nhà mình.

Tác dụng trong việc thể hiện xung đột và phát triển hành động kịch: đẩy mâu thuẫn kịch phát triển theo một hướng khác (lòng tin của những người cán bộ cách mạng đối với quần chúng nhân dân)

Câu 3: Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm.

Thơm có cuộc sống an nhàn, được chồng cưng chiều thích sắm sửa, ăn diện.

Cô đứng ngoài cuộc khởi nghĩa dù cha và em trai là những quần chúng tích cực tham gia

luôn sống trong cảm giác day dứt mỗi khi nhớ tới cha, nhớ tới lời dặn của cha, nên Thơm thường khuyên chồng dừng lại không làm những việc như thế nữa.

Cô không lo lắng, băn khoăn vì dám cả gan che giấu cán bộ. Thơm hoảng hốt là do quá bất ngờ; lo lắng, đắn đo vì không biết bảo vệ họ thế nào.

Thơm chọn phương án táo bạo: đẩy hai người vào buồng trong, khiến cho Ngọc không mảy may nghi ngờ.

Câu 4: bộc lộ bản chất của Ngọc:

  • Vốn chỉ là một anh nho lại, địa vị thấp kém trong bộ máy cai trị của thực dân
  • Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, Ngọc đã rắp tâm làm tay sai cho giặc.
  • Tuy Ngọc cố che giấu nhưng dần dần bản chất xấu xa của Ngọc đã bị lộ ra

Thái và Cửu: Bị giặc truy đuổi, lại chạy nhầm vào chính nhà tên Ngọc

  • Thái bình tĩnh, sáng suốt, đồng thời rất tin tưởng vào sự ủng hộ của quần chúng
  • Cửu có phần nôn nóng, thiếu chín chắn. Anh nghi ngờ Thơm, định bắn Thơm

Câu 5: Nguyễn Huy Tưởng đã thành công trong việc xây dựng tinh huống, tổ chức đối thoại, biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật trong lớp kịch này: Tinh huống gay cấn, bất ngơ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển, tổ chức được các đối thoại với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau và tâm lí nhân vật diễn ra khá phức tạp, chân thật.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Giá trị nội dung:

Diễn biến nội tâm của nhân vật Thơm – một cô gái có chồng theo giặc, từ chỗ thờ ơ với cách mạng, sợ liên lụy đến chỗ đứng hẳn về phía cách mạng.

Khẳng định sức thuyết phục của chính nghĩa cách mạng.

Giá trị nghệ thuật:

Cách tạo dựng tình huống, sử dụng ngôn ngữ đối thoại, nghệ thuật biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật.

Thành công trong tạo dựng tình huống để bộc lộ xung đột.

Ngôn ngữ đối thoại để thể hiện tâm lí, tính cách nhân vật.

Câu 2: Cảm nghĩ về nhân vật Thơm trong văn bản Bắc Sơn.

Bài viết tham khảo

Đất nước ta đã trải qua bao cuộc chiến đấu gian nan và khổ cực. Trong những trận chiến đó, có những người dân yêu nước đã âm thầm đóng góp công sức cho cách mạng. Vở kịch Bắc Sơn của Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa nhân vật Thơm với tấm lòng yêu nước tha thiết. Thơm là nhân vật chính của hồi kịch. Cô là vợ Ngọc, một nho lại trong bộ máy cai trị của thực dân Pháp. Thơm có cuộc sống an nhàn, được chồng cưng chiều thích sắm sửa, ăn diện. Cô đứng ngoài cuộc khởi nghĩa dù cha và em trai là những quần chúng tích cực tham gia. Thế nhưng Thơm vào hoàn cảnh cha và em hi sinh trong cuộc khởi nghĩa, mẹ bỏ đi, người thân duy nhất là Ngọc, nhưng y đã dần lộ bộ mặt Việt gian là tên phản bội tội tệ. Thơm thường khuyên chồng dừng lại nhưng không khuyên được Ngọc. Và tình huống gây cấn xuất hiện khi Cửu và Thái – những chiến sĩ cách mạng đang bị địch vây bắt cần sự trợ giúp. Không ngần ngại, Thơm đã quyết định bảo vệ cho họ. Cô đã quên đi mối hiểm nguy cho bản thân mà chỉ lo lắng không biết bảo vệ họ như thế nào. Sự đấu tranh nội tâm và cái thiện đã chiến thắng, cô đã có quyết định đúng đắn để lương tâm mình không phải day dứt khi nghĩ về cha, về em và về chính bản thân mình. Bằng sự nhanh trí và táo bạo, cô đã đẩy hai chiến sĩ vào căn buồng nhà của mình. Hoàn cảnh éo le hơn bao giờ hết giữa Thơm – người vợ ra sức bảo vệ cán bộ cách mạng và Ngọc – người chồng đang cố gắng vây bắt cán bộ để lập công. Thơm phản bội chồng để bảo vệ cho lẽ phải, cho điều chính nghĩa. Hoàn cảnh trớ trêu đó đã làm cho tính kịch được tô đậm. Ngọc chỉ vô tình nhưng hắn càng nấn ná thì Thơm lại càng sốt ruột.Thơm tìm cách đẩy chồng đi để nhanh chóng giải thoát cho hai người cán bộ. Điều này hoàn toàn mâu thuẫn với thái độ của Thơm ban đầu (cố giữ chồng ở nhà). Mặc dù tỏ vẻ ngạc nhiên nhưng rất may là Ngọc không nhận thấy sự bất thường đó có nghĩa gì. Lòng tin và quyết tâm bảo vệ Đảng, bảo vệ cách mạng đã khiến Thơm trở nên nhanh trí, chính xác trong lời nói cũng như việc làm. Cô không những đã cứu cho hai người cán bộ khỏi bị địch bắt mà còn mang đến cho họ lòng tin vào sức mạnh của quần chúng. Đoạn kịch  đã thể hiện tài năng sáng tác, xây dựng tình huống kịch của Nguyễn Huy Tưởng. Sự chuyển biến trong suy nghĩ và hành động của Thom đã khẳng định được tính chính nghĩa của cuộc cách mạng, cô đã chọn cách đứng về phía đồng bào mình để bảo vệ đất nước. Thông qua nhân vật, tác giả muốn gửi gắm lòng tin yêu, cảm phục những hi sinh của nhân dân đã góp phần đưa cách mạng đi đến thành công.

Soạn bài Bắc Sơn- Mẫu 3

Câu 1: Ở hồi 4: Xung đột và hành động kịch tập trung vào hai nhân vật Thơm và Ngọc

=> Trước cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc. Ngọc đã theo giặc, dẫn đường cho chúng để chúng đàn áp làng Vũ Lăng, và đối xử man rợ đối với những người làm cách mạng. Cô vô cùng đau xót, ân hận trước hành động của chồng mình chính vì thế khi Thái và Cửu bị giặc truy bắt đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thoát họ.

Câu 2: Trong các lớp kịch này, tác giả đã xây dựng được một tình huống bất ngờ, gay cấn để đẩy mâu thuẫn kịch phát triển theo một hướng khác:

  • Khi Thái và Cửu bị Ngọc và đồng bọn đuổi bắt lại chạy đúng vào nhà Ngọc

Thơm phải lựa chọn:

1. cho Ngọc bắt cán bộ thì được yên thân

2. che giấu họ ngay trong nhà mình thì sẽ vô cùng nguy hiểm

Câu 3: Tâm trạng và hành động của Thơm

Tâm trạng =>  Thơm hoảng hốt là do quá bất ngờ; lo lắng, đắn đo vì không biết bảo vệ họ thế nào.

Hành động => Cô đã nhanh trí đẩy họ vào buồng trong, nói to lên để hai người cán bộ biết để không đi lối sau vườn. Thơm chọn phương án táo bạo: đẩy hai người vào buồng trong. Bằng cách này khiến cho Ngọc không mảy may nghi ngờ.

Câu 4: Ngọc bộc lộ bản chất của y và đó là bản chất ham muốn địa vị và tiền bạc.

=> Ngọc đã rắp tâm làm tay sai cho giặc, dẫn quân Pháp về đánh Vũ Lăng

Thái và Cửu chỉ là những nhân vật phụ, xuất hiện trong chốc lát

=> Thái: bình tĩnh, sáng suốt, đồng thời rất tin tưởng vào sự ủng hộ của quần chúng

Cửu:  có phần nôn nóng, thiếu chín chắn, nghi ngờ Thơm

Câu 5: Nghệ thuật viết kịch:

– Xung đột truyện => kịch tính

– Tình huống truyện => đặc sắc, gay cấn, bất ngơ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển

– Tổ chức đối thoại => nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hơp với từng giai đoạn của hành động

– Tâm lí nhân vật => thể hiện khá rõ nét và thống nhất trong lời nói, hành động

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1:  Tác giả khẳng định sức thuyết phục của chính nghĩa cách mạng. nhân vật Thơm từ chỗ thờ ơ với cách mạng, sợ liên lụy đến chỗ đứng hẳn về phía cách mạng. Qua nghệ thuật: tạo dựng tình huống để bộc lộ xung đột, tổ chức đối thoại và thể hiện tâm lí, tính cách nhân vật.

Câu 2: Cảm nghĩ về nhân vật Thơm trong văn bản Bắc Sơn.

Bài viết tham khảo

Vở kịch Bắc Sơn của Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa nhân vật nhân vật Thơm – một cô gái có chồng theo giặc, từ chỗ thờ ơ với cách mạng, sợ liên lụy đến chỗ đứng hẳn về phía cách mạng. Cô là vợ Ngọc, một nho lại trong bộ máy cai trị của thực dân Pháp. Thơm có cuộc sống an nhàn, được chồng cưng chiều thích sắm sửa, ăn diện. Cô đứng ngoài cuộc khởi nghĩa dù cha và em trai là những quần chúng tích cực tham gia. Thế nhưng Thơm vào hoàn cảnh cha và em hi sinh trong cuộc khởi nghĩa, mẹ bỏ đi, người thân duy nhất là Ngọc, nhưng y đã dần lộ bộ mặt Việt gian là tên phản bội tội tệ. Thơm thường khuyên chồng dừng lại nhưng không khuyên được Ngọc. Và tình huống gây cấn xuất hiện khi Cửu và Thái – những chiến sĩ cách mạng đang bị địch vây bắt cần sự trợ giúp. Không ngần ngại, Thơm đã quyết định bảo vệ cho họ. Cô đã quên đi mối hiểm nguy cho bản thân mà chỉ lo lắng không biết bảo vệ họ như thế nào. Sự đấu tranh nội tâm và cái thiện đã chiến thắng, cô đã có quyết định đúng đắn để lương tâm mình không phải day dứt khi nghĩ về cha, về em và về chính bản thân mình. Thơm phản bội chồng để bảo vệ cho lẽ phải, cho điều chính nghĩa. Hoàn cảnh trớ trêu đó đã làm cho tính kịch được tô đậm. Cô không những đã cứu cho hai người cán bộ khỏi bị địch bắt mà còn mang đến cho họ lòng tin vào sức mạnh của quần chúng. Sự chuyển biến trong suy nghĩ và hành động của Thom đã khẳng định được tính chính nghĩa của cuộc cách mạng, cô đã chọn cách đứng về phía đồng bào mình để bảo vệ đất nước. Thông qua nhân vật, tác giả muốn gửi gắm lòng tin yêu, với những người đã không ngại hi sinh vì đất nước, vì cách mạng.

Soạn bài Bắc Sơn- Mẫu 4

Câu 1 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Thuật lại diễn biến sự việc và hành động trong các lớp kịch trích ở hồi bốn.

Trả lời: 

Lấy bối cảnh là cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, vở kịch tập trung vào gia đình cụ Phương, một nông dân dân tộc Tày. Cụ và con trai là Sáng, hăng hái tham gia chiến đấu, còn cụ bà và Thơm, con gái cùng chồng là Ngọc lại sợ hãi lẩn tránh. Giành được thắng lợi bước đầu của cuộc khởi nghĩa, ông giáo Thái được tổ chức Đảng giao nhiệm vụ củng cố phong trào. Nhờ có Ngọc dẫn đường, quân Pháp đã kéo vào chiếm lại được Vũ Lăng, thẳng tay đàn áp một cách dã man quần chúng cách mạng và truy lùng những cán bộ lãnh đạo. Quân khởi nghĩa đã rút cả vào rừng. Cụ Phương khi tìm vào đó để dẫn đường cho lực lượng cách mạng đã bị giặc Pháp bắn. Cha chết, em trai chết, lại dần dần nhận ra bộ mặt phản động của Ngọc. Thơm rất đau xót và ân hận. Giáo Thái và một đồng chí là Cửu bị giặc Pháp truy lùng vô tình chạy nhầm vào nhà Thơm. Nhanh trí, Thơm đã che giấu và cứu thoát hai người. Thế là Thơm đã dứt khoát đứng hẳn vào hàng ngũ cách mạng. Biết được tin Ngọc dẫn đường cho giặc Pháp lẻn đánh quân du kích, Thơm đã luồn rừng đi suốt đêm đến báo cho họ kịp thời đối phó. Lúc trở về, Thơm gặp Ngọc và bị y bắn. Nhưng chính Ngọc lại bị trúng đạn của giặc Pháp và chết.

Đó là tóm tắt của vở kịch Bắc Sơn.

Câu 2

Câu 2 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Trong các lớp kịch này, tác giả đã xây dựng được một tình huống bất ngờ, gay cấn. Đó là tình huống nào? Tình huống ấy có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện xung đột và phát triển của hành động kịch?

Trả lời:

– Tình huống: trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn, Thái và Cửu lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc ấy chỉ có một mình Thơm ở nhà. Tình huống này khiến Thơm phải dứt khoát lựa chọn bằng việc che giấu hai người. Nói rõ hơn là Thơm đã đứng hẳn về phía cách mạng. Tình huống này cũng cho Thơm thấy rõ bộ mặt phản động của chồng mình.

– Tác dụng thể hiện xung đột: xung đột này diễn ra giữa lúc cuộc khởi nghĩa bị đàn áp kẻ thù đang ráo riết truy lùng những chiến sĩ Cách mạng. Xung đột kịch đoạn này còn diễn ra ngay trong nhân vật Thơm và đã có bước quyết định khiến cô đã lựa chọn là đứng về phía cách mạng.

Câu 3

Câu 3 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm. (Chú ý: hoàn cảnh của nhân vật, tâm trạng và thái độ của Thơm với chồng, hành động của cô cứu Thái, Cửu.)

Trả lời:

– Hoàn cảnh Thơm: quen cuộc sống an nhàn, được chồng chiều chuộng, mặc dù cha và em trai theo cách mạng thì cô vẫn đứng ngoài khởi nghĩa. Cha và em trai hi sinh, mẹ hóa điên, chỉ còn Ngọc là người thân nhưng y lại chính là phản động.

– Tâm trạng:

+ Sự ân hận, day dứt của Thơm: người cha lúc hi sinh, những lời cuối cùng của ông, khẩu súng trao lại cho Thơm, sự hi sinh của em trai, hình ảnh người mẹ hóa điên ám ảnh cô

+ Sự nghi ngờ của cô đối với Ngọc tăng: Thơm dò xét nhưng Ngọc lảng tránh, cô không dễ gì từ bỏ cuộc sống nhàn nhã mà chồng tạo ra

+ Tình huống bất ngờ xảy ra: Thái và Cửu chạy trốn vào nhà cô, cô phải lựa chọn giữa việc báo cho chồng biết hoặc che dấu cho hai chiến sĩ cách mạng

→ Đặt nhân vật vào tình huống gay cấn, căng thẳng để bộc lộ đời sống nội tâm, nỗi day dứt, đau xót, ân hận của Thơm để nhân vật lựa chọn đứng hẳn về phía cách mạng

– Tác giả khẳng định ngay cả khi cuộc đấu tranh bị đàn áp khốc liệt, cách mạng vẫn không bị tiêu diệt do sự bảo vệ, che chở của người dân.

Câu 4 => 5

Video hướng dẫn giải

Câu 4 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Phân tích các nhân vật Ngọc, Thái, Cửu. Chú ý những điểm sau:

– Bằng những thủ pháp nào tác giả đã để cho nhân vật Ngọc bộc lộ bản chất của y, và đó là bản chất gì?

– Những nét nổi rõ trong tính cách của Thái, của Cửu là gì?

Trả lời:

– Ngọc: Đến đây, Ngọc đã lộ rõ nhất bản chất của y. Là anh nho lại thấp kém, Ngọc nuôi tham vọng ngoi lên tìm được địa vị, quyền lực và tiền tài. Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, bộ máy cai trị bị đánh đổ, Ngọc thù hận cách mạng. Y nhất quyết làm tay sai cho giặc, dẫn quân Pháp về đánh trường Vũ Lăng căn cứ của cuộc khởi nghĩa. Y ra sức lùng sục những người cách mạng nhất là Thái và Cửu. Cố che giấu với Thơm, Ngọc càng chiều chuộng vợ. Nhưng tâm địa hắn cứ lộ ra trước Thơm. Ngọc là một nhân vật phản diện không đơn giản.

– Thái và Cửu: Trong tình thế nguy nan, bị giặc truy đuổi phải chạy nhầm vào nhà Ngọc, Thái vẫn bình tĩnh, sáng suốt khiến Thơm tin vào những người cách mạng. Còn Cửu nóng nảy, thiếu sự chín chắn. Anh nghi ngờ Thơm, mãi khi được Thơm cứu thoát anh mới hiểu và tin cô.

Câu 4 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Nhận xét về nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng trong các lớp kịch này, chú ý các phương diện xây dựng tình huống, tổ chức đối thoại, biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật.

Trả lời:

– Thể hiện xung đột: xung đột cơ bản của vở kịch đến hồi bốn đã bộc lộ gay gắt trong sự đối đầu giữa Ngọc với Thái, Cửu, trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa bị đàn áp và Ngọc cùng đồng bọn đang truy lùng những người cách mạng. Đồng thời xung đột kịch cũng diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm trạng nhân vật để đi tới bước ngoặt quan trọng.

– Xây dựng tình huống: tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển.

– Ngôn ngữ đối thoại: tác giả đã tổ chức được các đối thoại với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn của hành động kịch, (đối thoại giữa Thái, Cửu với Thơm của lớp II có nhịp điệu căng thẳng gấp gáp, giọng lo lắng, hồi hộp). Đối thoại đã bộc lộ nội tâm và tính cách nhân vật (đặc biệt ở lớp III).

Luyện tập

Câu 1 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Chia mỗi nhóm bốn em, tập đọc và phân vai theo các nhân vật trong trích đoạn kịch này.

HS tự làm

Câu 2 (trang 166 SGK Ngữ văn 9, tập 2)

Đọc kĩ lại chú thích (**) về kịch ở bài này, vận dụng để xác định thể loại của những vở kịch mà em đã học hoặc được xem.

Trả lời: 

Tên vở kịch

Thể loại

Bắc SơnChính kịch
Tôi và chúng taChính kịch
Romeo và JulietBi kịch
Chèo Quan Âm Thị KínhKịch hát
Quan lớn về làngKịch hát

Soạn bài Bắc Sơn- Mẫu 5

I. Tác giả

– Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) xuất thân trong một gia đình nhà nho.

– Quê hương: Làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội).

– Ông sớm tham gia cách mạng, hoạt động trong những tổ chức văn hóa nghệ thuật do Đảng lãnh đạo.

– Nguyễn Huy Tưởng có thiên hướng khai thác đề tài lịch sử và có đóng góp nổi bật ở thể loại tiểu thuyết, kịch.

– Năm 1996, ông được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

– Tác phẩm chính: Vũ Như Tô (1941, kịch), Bắc Sơn (1946, kịch), Đêm hội Long Trì (1942, tiểu thuyết), Sống mãi với thủ đô (1961, tiểu thuyết)…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

Vở kịch Bắc Sơn được Nguyễn Huy Tưởng sáng tác và đưa lên sân khấu vào đầu năm 1946 trong không khí sôi sục của những năm đầu cách mạng

2. Tóm tắt

Sau cuộc đối thoại với chồng là Ngọc, Thơm đã dần dần nhận ra sự thật về bản chất đê tiện và sự phản động của y. Cô cảm thấy đau xót và ân hận. Thái cùng một đồng chí là Cửu trong khi chạy trốn sự truy lùng của quân Pháp và tay sai (trong đó có Ngọc) đã vô tình chạy nhầm vào nhà Thơm. Thơm nhanh trí cứu che giấu và cứu thoái hai người.

3. Bố cục

Gồm 2 phần:

  • Lớp 1: Cuộc đối thoại giữa Thơm – Thái – Cửu
  • Lớp 2: Cuộc đối thoại giữa Thơm và Ngọc.

III. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Thuật lại diễn biến sự việc và hành động trong các lớp kịch trích ở hồi bốn.

Trước cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc. Ngọc đã theo giặc, dẫn đường cho chúng để chúng đàn áp làng Vũ Lăng, và đối xử man rợ đối với những người làm cách mạng. Cô vô cùng đau xót, ân hận trước hành động của chồng mình. Khi Thái và Cửu bị giặc truy bắt, chạy nhầm vào nhà Thơm, cô đã che giấu và cứu thoát họ.

Câu 2. Trong các lớp kịch này, tác giả đã xây dựng được một tình huống bất ngờ, gay cấn. Đó là tình huống nào? Tình huống ấy có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện xung đột và phát triển của hành động kịch?

– Tình huống: Trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn, Thái và Cửu lại chạy vào nhà Ngọc, nhưng chỉ có một mình Thơm ở nhà. Thơm đã quyết định che giấu cho hai người cán bộ cách mạng.

– Sự xuất hiện của Thái, Cửu đẩy mâu thuẫn kịch phát triển theo hướng khác: Trong hoàn cảnh nguy kịch, lòng tin của người cán bộ với nhân dân có ý nghĩa vô cùng quan trọng, quyết định tới thành bại của cách mạng

Câu 3. Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm. (Chú ý: Hoàn cảnh của nhân vật, tâm trạng và thái độ của Thơm với chồng, hành động của cô cứu Thái, Cửu)

– Hoàn cảnh của Thơm: Sống an nhàn, được chồng chiều chuộng, mặc dù cha và em trai theo cách mạng thì cô vẫn đứng ngoài khởi nghĩa. Cha và em trai hy sinh, mẹ hóa đ iên, nhưng lại nhận ra bộ mặt thật của chồng là tay sai cho giặc.

– Tâm trạng và thái độ của Thơm: Ân hận, day dứt khi thấy cha và em trai hy sinh, hình ảnh người mẹ hóa điên ám ảnh cô, đau đớn nhận ra bộ mặt thật của chồng.

Tình huống bất ngờ xảy ra: Thái và Cửu chạy trốn vào nhà cô, cô phải lựa chọn giữa việc báo cho chồng biết hoặc che dấu cho hai chiến sĩ cách mạng. Thơm quyết định che giấu và cứu thoát Thái và Cửu.

Câu 4. Phân tích các nhân vật Ngọc, Thái, Cửu. Chú ý những điểm sau:

– Bằng những thủ pháp nào tác giả đã để cho nhân vật Ngọc bộc lộ bản chất của y, và đó là bản chất gì?

– Những nét nổi rõ trong tính cách của Thái, của Cửu là gì?

Gợi ý:

– Tác giả để cho Ngọc bộc lộ bản chất của ý qua hành động truy lùng các cán bộ cách mạng, trong việc y tính toán tiền thưởng khi bắt được cán bộ, qua việc y định tậu ruộng, chạy hàm cửu phẩm, định trị cho thằng Tốn nào đó đã mua tranh ruộng của y.

– Thái: Bình tĩnh, sáng suốt, đồng thời rất tin tưởng vào sự ủng hộ của quần chúng, ngay cả khi đó là vợ của một tên Việt gian.

– Cửu: Có phần nôn nóng, thiếu chín chắn; anh nghi ngờ Thơm, thậm chí còn định bắn cô.

Câu 5. Nhận xét về nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng trong các lớp kịch này, chú ý các phương diện xây dựng tình huống, tổ chức đối thoại, biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật.

– Xây dựng xung đột truyện kịch tính. Xung đột cơ bản của vở kịch bộc lộ qua sự đối đầu của Ngọc với Thái và Cửu, trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa bị đàn áp và Ngọc cùng đồng bọn đang truy lùng những người cách mạng. Đồng thời xung đột kịch cũng diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm trạng nhân vật để đi tới bước ngoặt quan trọng.

– Xây dựng tình huống truyện đặc sắc: Thái và Cửu (hai chiến sĩ cách mạng) chạy nhầm vào nhà Thơm (vợ một tên Việt gian).

– Tổ chức đối thoại: Tổ chức được các đối thoại với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn của hành động kịch.

– Tâm lí nhân vật diễn ra khá phức tạp, chân thật (nhân vật Thơm), tính cách nhân vật được thể hiện khá rõ nét và thống nhất trong lời nói, hành động (nhân vật Ngọc).
Tổng kết: – Nội dung: Đoạn trích hồi bốn đã xây dựng một tình huống cơ bản của vở kịch giữa lực lượng cách mạng và kẻ thù, đồng thời thể hiện diễn biến nội tâm nhân vật Thơm – một cô gái có chồng theo giặc, từ chỗ thờ ơ với cách mạng vì sợ liên lụy, đến đứng hẳn về phía cách mạng.

– Nghệ thuật: Tạo dựng tình huống xung đột, tổ chức đối thoại, tạo dựng tâm lí nhân vật…

Kết luận

Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách ” Soạn bài Bắc Sơn ” chuẩn và chính xác nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.

Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 12/2024!