Updated at: 14-04-2023 - By: Thầy Vũ Xuân Anh

Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách “Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, làm nổi bật tính chất nghĩa hiệp của chàng qua cảnh đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga” chuẩn nhất 04/2024.

1. Dàn ý phân tích nhân vật Lục Vân Tiên

a) Mở bài

– Giới thiệu vài nét về Nguyễn Đình Chiểu:

+ Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888) là một nhà thơ Nam Bộ yêu nước sống ở thế kỉ thứ XIX, cuộc đời ông gặp nhiều đau thương bất hạnh trong hoàn cảnh xã hội đương thời nhiều biến đổi lớn lao.

– Giới thiệu tác phẩm Lục Vân Tiên và đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga:

+ Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm truyện thơ Nôm đặc sắc của Nguyễn Đình Chiểu nhằm phê phán những bất công trong xã hội và truyền dạy đạo lí làm người.

– Khái quát về nhân vật Lục Vân Tiên: là một anh hùng dũng cảm, chính trực, tôn trọng người khác, có tấm lòng lương thiện, không màng danh lợi.

b) Thân bài

* Luận điểm 1: Lục Vân Tiên là chàng trai dũng cảm, nghĩa hiệp

– Hành động đánh cướp:

+ Lục Vân Tiên một mình dùng tay không đánh lại bọn cướp đông người gươm giáo đầy đủ, thanh thế lẫy lừng.

+ “Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô” -> Hành động khẩn trương, không so đo tính toán

+ “Kêu rằng bớ đảng hung đồ” : gọi tên; trách mắng -> Cách đánh cướp công khai như các anh hùng hảo hán

+ “Tả đột hữu xung” : Chủ động tung hoành lâm trận

-> Cho dù bọn cướp có hung dữ và ngang tàn nhưng Lục Vân Tiên vẫn đánh bằng võ nghệ của mình.

=> Lục Vân Tiên rất dũng cảm, mạnh mẽ và anh hùng, mang cái đức và vẻ đẹp của một đức tướng tài ba.

* Luận điểm 2: Lục Vân Tiên là người chính trực, không màng danh lợi

– Cách cư xử đối với Kiều Nguyệt Nga:

+ “Khoan khoan ngồi đó chớ ra” -> Lục Vân Tiên rất ân cần với Kiều Nguyệt Nga, coi trọng danh dự và bổn phận

+ “Ta đã trừ dòng lâu la”, “Tiểu thư con gái nhà ai”; “Tên họ là chi” -> Ân cần hỏi han, an ủi, chăm sóc chu đáo cho hai cô gái bị nạn.

+ “Làm ơn há dễ cho người trả ơn”; “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi… phi anh hùng” -> Quan điểm của Lục Vân Tiên: giúp đỡ người gặp nạn là điều phải làm, không mong trả ơn.

+ Từ chối, lạy tạ lời mời của Nguyệt Nga về nhà nàng để cho nàng đền đáp. -> Cách từ chối hết sức tôn trọng và tỏ rõ khí phách của một vị anh hùng.

-> Cách cư xử mang tinh thần hiệp nghĩa của các anh hùng hảo hán, thấy việc nghĩa thì làm, coi việc nghĩa là bổn phận, không màng tiền tài, danh lợi.

=> Lục Vân Tiên là một người rất chính trực, anh hùng, chính nghĩa và nhân hậu, gửi gắm niềm tin và ước mong của nhân dân ta đem đến một xã hội công bằng.

* Đặc sắc nghệ thuật

– Bút pháp miêu tả ước lệ

– Giọng thơ nhiều quyền lực

– Ngôn ngữ đa dạng, phù hợp với tính cách nhân vật

– Xây dựng hình tượng nhân vật qua hành động, cử chỉ, lời nói

– Ngôn ngữ thơ mộc mạc, bình dị

c) Kết bài

– Đánh giá khái quát về nhân vật Lục Vân Tiên.

– Nêu một vài cảm nhận của em về nhân vật.

Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, làm nổi bật tính chất nghĩa hiệp của chàng qua cảnh đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga- Mẫu 1

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc, xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài những thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng với truyện thư Truyện Lục Văn Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng… được nhà thơ hết lời ca ngợi:

Trai thời trang hiếu làm đầu,
Gái thời tiết hạnh lù câu trau mình.

Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh.
Đoạn thơ Lục Văn Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả.
Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan. Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay đánh cướp để cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:

Tôi xin ra sức anh hào,
Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!

Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:

Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”.

Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp “Thương người như thể thương thân”. Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy.
Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai “mặt đỏ phừng phừng” đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khoẻ muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quăng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:

Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tung,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.

Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trận đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục Vân Tiên là tấm gương của một anh hùng vị nghĩa cao đẹp.
Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và tráng anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê để cha nàng “báo đức thù công”.

Ngẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.

Nhưng Vân Tiên “nghe nói liền cười”. Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao cả vô tư, hào hiệp, khảng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở che bênh vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng mặt anh hùng nữa?

Nhớ câu kiến nghĩa bất vi

Làm người thế ấy cũng phí anh hùng.

Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động theo phương châm: “Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ”. Vân Tiên cũng như người anh hùng Từ Hải trong Truyện Kiều.

Anh hùng tiếng đã gọi rằng,
Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha!

Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc hoạ thần tình, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, chí quả cảm, tinh thần vì nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta.

Đã gần hai thế kỉ trôi qua, nhân vật Lục Vân Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.

Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, làm nổi bật tính chất nghĩa hiệp của chàng qua cảnh đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga- Mẫu 2

Trong văn học trung đại các nhân vật luôn có vẻ đẹp mang tính lí tưởng hóa và là chuẩn mực của cái đẹp. Nhắc tới thơ ca trung đại, không thể không kể đến đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, trong đó em ấn tượng nhất là hình ảnh của Lục Vân Tiên, một người trượng nghĩa xứng đấng nam nhi.

Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” nằm ở phần mở đầu của tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên”. Đoạn trích kể về cuộc gặp gỡ bất ngờ trong hoàn cảnh đặc biệt giữa hai nhân vật chính. Lục Vân TIên trên đường lên kinh dự thi đã gặp một đám cướp và ra tay cứu giúp người gặp nạn, người đó là Kiều Nguyệt Nga. Nàng đang trên đường đi đến Hà Khê để phụ thân gả cho một tấm chồng. Cảm ân cứu mạng hiệp nghĩa của Lục Vân Tiên, nàng đã đem lòng yêu mến Lục Vân Tiên. Trong đoạn trích, nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên là một trang nam nhi hảo hán. Là người nghĩa hiệp, sẵn sàng đấu tranh với cái ác cái xấu để bảo vệ những người lương thiện. Chàng còn là người trọng phép tắc, lễ nghi mang phong thái của người trang nhã, có học thức.

Trước hết, Lục Vân Tiên hiện lên với vẻ đẹp của một bậc anh hùng trượng nghĩa sẵn sàng đấu tranh với cái xấu cái ác.

Vân Tiên ghé lại bên đàng
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”

Đang trên đường lên kinh dự thi nhưng chàng luôn sẵn lòng giúp người. Thấy có chuyện bất bình, Lục Vân Tiên liền “ghé lại bên đàng”. Hành động “bẻ cây” và “xông vô” vô cùng dứt khoát, không chút do dự. Nó thể hiện một con người xả thân vì nghĩa, không cần suy tính đến lợi ích cá nhân. Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp: ” Thương người như thể thương thân”. Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy. Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai “mặt đỏ phừng phừng” đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khỏe muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quăng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:

Vân Tiên tả đột hữu xung
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang
Lâu la bốn phía vỡ tan
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay
Phong Lai trở chẳng kịp tay
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.

Lời thơ không trang trọng nhưng vô cùng xác đáng, vừa ca ngợi bậc anh hùng tài cao lại vừa cho thấy sự thất bại thảm hại của bọn hung đồ. Thủ pháp đối lập đã được Nguyễn Đình chiểu sử dụng thành công để khắc họa hình ảnh của Lục Vân Tiên mạnh mẽ, một đấng hào kiệt. Tất cả đã tái hiện sinh động bức chân dung Lục Vân Tiên tài giỏi, cao cường.

Đó còn là hình ảnh của một chàng thư sinh nho nhã, trọng lễ nghi. Nó được thể hiện qua cuộc trò chuyện giữa chàng và Kiều Nguyệt Nga: Đánh xong bọn cướp thấy hai cô gái còn chưa hết hãi hùng Vân Tiên đã ân cần hỏi han, an ủi họ.

Dẹp rồi lũ kiến chòm ong
Hỏi ai than khóc ở trong xe này?

Hành động của chàng thật đàng hoàng, chững chạc. Tuy có phần câu nệ nhưng vẫn là phong độ giữ lễ của một con người có văn hóa trong khi ứng xử với hai người con gái: “Khoan khoan ngồi đó chớ ra. Nàng là phận gái ta là phận trai”. Vân Tiên đã từ chối cái lạy trả ơn, từ chối lời mời đền đáp, không nhận trâm vàng trao tặng mà chỉ nhận lời cùng Nguyệt Nga làm thơ xướng họa. Câu trả lời “Làm ơn há dễ trông người trả ơn” và đặc biệt là câu nói của Vân Tiên: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi. Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”, cho thấy một người anh hùng lí tưởng của Nguyễn Đình Chiểu là thấy việc nghĩa thì tự nguyện làm, và đã làm việc nghĩa thì không cần trả ơn. Đó cũng là quan niệm của nhân dân ta: Làm phúc không cần được phúc. Lục Vân Tiên, qua đoạn trích, không chỉ là một chàng trai tài ba, dũng cảm mà còn là một con người trọng nghĩa khinh tài.

Quả thực, Nguyễn Đình Chiểu đã có cái nhìn vô cùng nhân đạo, sâu sắc và mới mẻ. Hình tượng nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích đã mang trong mình rất nhiều tư tưởng của ông. Tái hiện một con người trượng nghĩa, nhà thơ muốn truyền tải quan niệm về một đấng nam nhi là phải biết hành động vì lẽ phải. Tái hiện một người trọng lễ nghi, có gia giáo là để gửi gắm tư tưởng về bậc trượng phu đương thời không chỉ cần có tài mà cần có cả đức. Nhờ vậy mà hình tượng Lục Vân Tiên đến nay vẫn sống mãi trong lòng bạn đọc nhiều thế hệ và lưu danh tên tuổi của NGuyễn Đình Chiểu trong nền thơ ca trung đại nói riêng và văn học nước nhà nói chung.

Và như vậy, vẻ đẹp của Lục Vân Tiên là vẻ đẹp lí tưởng hóa của con người trong giai đoạn bấy giờ và có lẽ cho tới hôm nay, vẻ đẹp ấy vẫn đáng được trân trọng. Chính vẻ đẹp sáng ngời ấy đã làm nên tên tuổi của Nguyễn Đình Chiểu có một vị trí xứng đáng trong nền văn học Việt từ cổ chí kim.

Kết luận

Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách “Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, làm nổi bật tính chất nghĩa hiệp của chàng qua cảnh đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga” chuẩn và chính xác nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.

Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 04/2024!