Admin Chăm Học Bài hôm nay sẽ hướng dẫn các bạn cách “Phân tích đoạn thơ sau đây : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác…Mà sao nghe nhói ở trong tim…” (Trích trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương)” chuẩn nhất 04/2024.
Phân tích đoạn thơ sau đây : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác…Mà sao nghe nhói ở trong tim…” (Trích trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương)- Mẫu 1
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại là đề tài ngợi ca của bao áng thơ ca, nhạc hoạ. Đã có rất nhiều nhà thơ viết về Bác: Tố Hữu, Chế Lan Viên, Xuân Diệu,… Đến lượt mình, nhà thơ Viễn Phương cũng lặng lẽ dâng lên hương hồn người Cha già kính yêu của toàn dân tộc một “Viếng lăng Bác” làm xúc động lòng người. Đoạn thơ sau đây đã thể hiện rõ điều đó:
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng”
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim…”
(Theo Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục, HN 2008)
Bài thơ ra đời vào tháng 4 năm 1976. Đây là một hoàn cảnh lịch sử thật đặc biệt: là một năm sau ngày thống nhất đất nước, lăng Bác vừa được khánh thành và Viễn Phương là một trong những người con miền Nam đầu tiên được ra thăm miền Bắc để vào lăng viếng Bác.
Câu thơ đầu tiên cũng đã nêu ra hoàn cảnh đó: “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”. Nhà thơ xưng “Con” gọi “Bác” rất thân mật, gần gũi đồng thời thể hiện lòng tin yêu đối với Người. Phải rồi, Bác là vị Cha già của toàn dân tộc nhưng với riêng miền Nam Bác còn nhiều nỗi nặng lòng. Sinh thời, Bác “nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà” bởi Bác thương miền Nam “đi trước về sau” sau năm 1954 vẫn chưa được độc lập. Người từng có mong muốn được vào miền Nam để thăm hỏi và động viên đồng bào chiến sĩ. Và trước ân tình của Bác, cũng “mong Bác nỗi mong cha” bởi thế, hôm nay đây, khi Viễn Phương đến với lăng Bác, đó thực sự là một viếng thăm đầy cảm động.
Đến với lăng Bác, hình ảnh đầu tiên mà nhà thơ bắt là “Hàng tre bát ngát”. Những bụi tre ngà duyên dáng được trồng bên lăng Bác vươn mình lên cao là điểm nhìn của bao người đến với lăng Người. Nhưng nhà thơ nhắc đến hình ảnh hàng tre còn có một ngụ ý khác:
“Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”.
Viễn Phương đã vô cùng xúc động khi gặp hình ảnh hàng tre bởi cả cuộc đời Bác đã hiến dâng cho dân tộc. Mà hình ảnh những tre đã trở thành biểu tượng cho dân tộc Việt Nam mình bất khuất, kiên trung. “Hàng tre xanh” và đó là sắc “xanh Việt Nam” đầy kiêu hãnh. Trong câu thơ tiếp, nhà thơ đả vận dụng có hiệu quả thành ngữ “bão táp mưa sa” để chỉ những giông tố của thời đại mà đất nước ta từng phải hứng chịu. Nhưng qua bao nhiêu chông gai, thử thách tre vẫn “đứng thẳng hàng” như non sông này vẫn ngẩng cao đầu tiến bước.
Bước gần đến lăng hơn nữa, nhà thơ cùng đoàn người chầm chậm vào lăng viếng Bác:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”.
Trong những câu thơ trên, Viễn Phương thật tài hoa khi sử dụng phép tu từ nhân hoá và ẩn dụ. “Mặt trời trong lăng” chính là Bác Hồ vô cùng kính yêu và vĩ đại. Ngầm so sánh với mặt trời, nhà thơ đã thầm ngợi ca sự vĩ đại của Bác. Nếu như mặt trời của tự nhiên mang ánh sáng đến cho nhân loại thì Bác là người mang ánh sáng tự do đến cho dân tộc. Không chỉ vậy, nếu như mặt trời bất tử cùng tự nhiên vũ trụ thì Bác Hồ cũng sẽ bất tử cùng non nước Việt Nam tươi đẹp. Câu thơ thể hiện niềm tin yêu thành kính vô bờ đối với Bác Hồ của nhà thơ. Đặc biệt, được kết hợp với phép nhân hoá “Mặt trời đi qua… thấy…mặt trời trong lăng rất đỏ” ta còn có cảm giác như mặt trời của tự nhiên cũng phải ngắm nhìn, chiêm ngưỡng mặt trời của dân tộc – chính là Bác Hồ kính yêu… Không chỉ Viễn Phương mà cả non sông đang tụ họp về đây “đi trong thương nhớ” tưởng niệm anh linh của Bác. Và đặc biệt, dòng người tuôn trào, bất tận ấy đang “kết tràng hoa” tươi thắm để kính dâng lên “bảy mươi chín mùa xuân” trong sáng – bảy mươi chín năm Bác sống cùng non sông gấm vóc. Những liên tưởng kì diệu ấy của nhà thơ hoàn toàn dựa trên những hình ảnh có thực. Dòng người vào lăng viếng Bác chẳng những có muôn vàn sắc áo mà còn mang nhiều màu da, đến từ nhiều vùng miền khác nhau của đất nước, của thế giới. Tất cả đến lăng Bác với niềm tin yêu, sự tôn kính vô bờ. Vậy mỗi con người là một tấm lòng, là một bông hoa để dòng người kết thành tràng hoa tươi thắm. Điệp từ “ngày ngày” được lặp lại đến hai lần để sự bất tử cùa Bác, lòng thành kính của nhân loại đối với Bác sẽ trường tồn cùng thời gian. Đồng thời câu thơ cuối cùng là một câu thơ 9 tiếng – câu thơ phá luật khiến nhịp thơ như dài ra, theo đó, tràng hoa dâng lên Bác cũng như kéo dài ra bất tận, niềm xúc động tuôn trào không sao kìm giữ được.
Bước vào lăng Bác, niềm xúc động và những suy tưởng thiêng liêng càng trào dâng hơn nữa:
”Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”.
Bác đã đi xa nhưng nhà thơ không dám nhìn vào cũng không dám nhắc đến sự thật đau đớn ấy. Viễn Phương viết “giấc ngủ bình yên” để làm dịu vợi đi nỗi đau mất Bác. “Vầng trăng sáng dịu hiền” vừa thể hiện sự bình yên trong giấc ngủ của Bác vừa khẳng định: Bác thật gần chúng ta, giống như vầng trăng hiền hoà, dịu mát vậy. Trong đoạn thơ trên, nhà thơ ví Bác với mặt trời, trong khổ thơ này, Bác lại nằm giữa “vầng trăng sáng dịu hiền”, điều này có mâu thuẫn với nhau không? Câu trả lời là ‘không bởi Bác vĩ đại như mặt trời nhưng cũng gần gũi và giản dị biết bao nhiêu “Người là Cha, là Bác, là Anh” của lớp lớp các thế hệ người Việt. Nhìn hình ảnh Bác “trong giấc ngủ bình yên” như vậy, nhà thơ không nén nổi niềm xúc động:
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim’’.
Vẫn biết trời xanh thuộc về tự nhiên và trời xanh được quyền bất tử nhưng vẫn thấy đau xót vẫn “nhói” ở trong tim bởi so với trời xanh đời người sao mà ngắn ngủi. Bác là vầng thái dương của xã hội nhưng Bác vẫn phải đi xa.- Không chỉ vậy, một lần nữa, nhà thơ sử dụng biện pháp ẩn dụ trong câu thơ “trời xanh là mãi mãi”. Trời xanh và cũng là Bác Hồ. Vẫn biết Người bất tử cùng non nước nhưng có một sự thật là bác đã mãi mãi đi xa, dân tộc Việt Nam không thể có Bác lần thứ hai trong đời…
Đoạn thơ đã diễn tả những cảm xúc nghẹn ngào, tình yêu mến chân thành của nhà thơ Viễn Phương dành cho Bác. Nhà thơ cũng đã sử dụng thành công nhiều biện pháp tu từ: nhân hoá, ẩn dụ, điệp từ,..
Với tình cảm chân thành tha thiết và sự tài hoa trong việc sáng tạo những hình ảnh thơ, giữa rất nhiều những bài thơ hay viết về Bác, “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương vẫn tìm được cho mình một vị trí trang trọng trong lòng người yêu thơ cả nước.
Phân tích đoạn thơ sau đây : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác…Mà sao nghe nhói ở trong tim…” (Trích trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương)- Mẫu 2
Đã gần 50 năm trôi qua kể từ khi Bác kính yêu rời xa nhân dân Việt Nam về với cõi vĩnh hằng. Sự kiện đau đớn ấy đã để lại trong lòng mỗi người con, người dân Việt Nam một nỗi xót xa, một niềm tiếc nuối vô cùng sâu sắc. Nỗi đau ấy được nhiều nhà thơ nhà văn đưa vào trong thơ văn của mình và trở thành những tác phẩm xuất sắc ghi dấu trong lòng người đọc bao thế hệ. Ví như Tố Hữu có bài Bác ơi, thì Viễn Phương – một người con Việt Nam cũng có bài thơ Viếng lăng Bác để lại nhiều cảm xúc trong lòng độc giả. Mỗi lần đọc Viếng lăng Bác, tôi thường đọc đi đọc lại rất nhiều lần, bởi những hình ảnh về Bác quá đỗi đẹp đẽ và thiêng liêng.
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng.”
Viễn Phương tự xưng mình là “con”, một từ rất đỗi thân thuộc, đối với Bác như là chính những người thân yêu ruột thịt trong gia đình, đó là thứ tình cảm ấm áp và thân thương biết nhường nào. Từ xa, tác giả đã thấy mờ mịt từ trong lớp sương dày ban sớm, một “hàng tre bát ngát”, ôi một hình ảnh thân thuộc và dân dã vô cùng! Tre xanh đã làm bạn với người dân Việt Nam từ bao đời nay, một ngôi làng lúc nào cũng thấy hiện diện bụi tre rậm rạp xanh tốt, như là để canh giữ, để làm mốc làm dấu cho dân làng biết mà về. Tre cũng hăng hái tham gia chiến đấu, trong suốt những năm tháng kháng chiến của nhân dân ta, rồi tre còn làm đủ thứ khác, tre dựng nhà, tre làm đồ gia dụng,… Đâu cũng có mặt tre cả. “Ôi, hàng tre xanh xanh Việt Nam”, có lẽ tre đã trở thành một biểu tượng của Việt Nam, hàng tre ấy xanh mướt tràn đầy sức sống, dẻo dai, bền bỉ như chính con người Việt Nam vậy. Dù có “bão táp, mưa sa”, trải bao mưa gió, bao kẻ thù xâm lược, nhân dân Việt Nam ta vẫn ngoan cường chiến đấu, vẫn đoàn kết chặt chẽ tựa như hàng tre kia vậy, chẳng một sức mạnh nào có thể đánh ngã. Hàng tre trước lăng Bác ấy, tựa như những người con Việt Nam đang dang rộng đôi tay, canh gác cho Bác được giấc ngủ bình yên.
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…”
Hình ảnh tả thực “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng” đối với hình ảnh ẩn dụ “Có một mặt trời trong lăng rất đỏ”. Là tấm lòng của Viễn Phương đối Bác, Bác sánh ngang với mặt trời, thậm chí so với mặt trời ngoài vũ trụ thì mặt trời là Bác còn có phần đỏ hơn, rực rỡ hơn. Điều đó đã thể hiện tầm vóc vĩ đại của Bác sánh ngang và trường cửu cùng vũ trụ to lớn ngoài kia. Hình ảnh ngày “Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ”, vừa mang nghĩa tả thực thực về dòng người thăm viếng, vừa có ý thể hiện tình cảm thương xót của nhân dân Việt Nam, tựa như dòng người kia, nó dàn trải “ngày ngày” và không bao giờ đứt đoạn. Đó là một sợi dây tình cảm rất đỗi trân quý và thiêng liêng biết mấy. Những tình cảm trân quý ấy, tựa như những đóa hoa đẹp đẽ kết thành tràng, đem dâng lên lên vị cha già kính yêu với một tấm lòng thành kính nhất, bởi Người đã hi sinh cả 79 năm thanh xuân cuộc đời cho Tổ quốc, cho nhân dân. Người có giữ riêng cho mình điều gì đâu, trong Di chúc, Người cũng chỉ băn khoăn một nỗi niềm về đất nước, về nhân dân. Mong mỏi cuối cùng của Người trước lúc ra đi khiến ai cũng trào nước mắt, Người muốn mang theo chút tình quê hương về cõi vĩnh hằng bằng những câu hò Nghệ-Tĩnh, bằng điệu dân ca Quan họ Bắc Ninh ngọt ngào. Đau đớn lắm!
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.”
Viễn Phương nén nỗi đau trong, nhìn ngắm Bác bằng một niềm cảm xúc hết sức trìu mến và thân thương, đôi lúc ta còn cảm thấy đó là ánh mắt rất đỗi trân trọng mà xót thương. Bác nằm dưới lớp kính dày trong suốt, sáng long lanh. Nhìn Bác tươi tắn, tưởng như chỉ là đang ngủ một giấc ngủ thật dài, đầu kê gối, hai tay chắp vào nhau để trước bụng, nhìn thật “bình yên” đến lạ. Trong lăng dĩ nhiên chẳng thể có vầng trăng nào, nhưng dưới ánh đèn vàng, tưởng như ánh trăng nhàn nhạt đang phủ lên di thể của vị lãnh tụ kính yêu. Đó là sự trân trọng của Viễn Phương đối với Bác, Bác mang tầm vóc to lớn, vĩ đại nhường nào để khi vào giấc ngủ ngàn thu thì trăng dường như cũng đang nâng niu cho Người được giấc ngủ bình yên và thiêng liêng vĩnh viễn như thế. Hình ảnh “vầng trăng sáng dịu hiền” thật đẹp, chứa đầy sự trân trọng và kính yêu của người con miền Nam dành cho vị Cha già dân tộc. Câu thơ “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi” khơi gợi lại bao cảm xúc trong lòng tác giả, “trời xanh” vừa có nghĩa thực là trời xanh ngoài vũ trụ bao la kia, “trời xanh” cũng lại phiếm chỉ vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Hồ Chí Minh. Trong lòng Viễn Phương và hàng triệu người dân Việt Nam, Bác tựa như trời cao, còn mãi mãi với thời gian, vẫn ngự trị trong trái tim nhân dân, trái tim Tổ quốc.
Bác mang một sức sống vĩ đại, đó là sức sống của những giá trị tinh thần cao đẹp, phong cách sống tuyệt vời cùng những đóng góp to lớn cho nền cách mạng Việt Nam trong suốt mấy mươi năm cuộc đời. Đó là những hi sinh to lớn, không ai có thể phủ nhận, Bác tưa một người cha đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, cho con dân cơm ăn áo mặc, tự do, hạnh phúc thật quý giá. Mặc dù vững lòng với niềm tin là Bác sống mãi trong lòng nhân dân Việt Nam, tồn tồn tại vĩnh cửu sánh ngang với vũ trụ nhưng Viễn Phương cũng chẳng thể ngăn nổi nỗi đau đớn trong lòng vì một sự thật rằng Bác đã vĩnh viễn đi vào giấc ngủ ngàn thu, từ đây chẳng còn có thể nghe Bác trò chuyện, thấy Bác cười, thấy Bác làm việc như trước nữa. Bác mãi mãi dừng bước ở tuổi 79, sao thời gian tàn nhẫn, cướp đi của dân tộc Việt Nam người cha già vĩ đại, đó là nỗi đau vĩnh viễn nằm trong tim. Câu thơ “Mà sao nghe nhói ở trong tim”, khiến người ta phải trào nước mắt và tưởng như trái tim bị một mũi kim châm, đau nhói, đau tận tâm can. Nỗi đau của một người con từ miền Nam xa xôi ra thăm Bác, mà chỉ được thấy Bác chìm sâu trong giấc ngủ ngàn thu, là nỗi tiếc thương và xót xa tận cùng. Đó vĩnh viễn là nỗi đau không thể nào xóa nhòa trong tim mỗi người dân Việt Nam.
Có thể chẳng có sự mất mát nào to lớn bằng sự ra đi của Bác. Tố Hữu đã viết thế này trong ngày Bác ra đi “Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa/Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa”. Để thấy rằng Bác ra đi vào cõi vĩnh hằng là sự mất mát và đau thương lớn cho dân tộc. Nhưng dù thế, những giá trị đạo đức, tư tưởng và phong cách sống của Bác vẫn tồn tại mãi với thời gian, là tấm gương sáng cho nhiều thế hệ thanh niên noi theo. Đặc biệt hình ảnh Bác sẽ mãi còn in sâu trong lòng những người con Việt Nam.
Kết luận
Hy vọng với các giải đáp trên thì mong là quý độc giả đã biết được cách “Phân tích đoạn thơ sau đây : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác…Mà sao nghe nhói ở trong tim…” (Trích trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương)” chuẩn và chính xác nhất hiện nay. Các thông tin trên được admin cập nhật cũng như thu thập thông tin từ nhiều nguồn chuẩn xác, hy vọng các bạn sẽ thích và ủng hộ cho Chamhocbai.com.
Bài viết đã được cập nhật mới nhất vào 04/2024!
